Webcam aan. Niet kunnen knippen en plakken in Word. Alle tabbladen wegklikken. En laat nog even zien hoe je kamer eruitziet. Deze zogenoemde proctoring schendt het recht op privacy niet.
Het zijn enkele zaken die studenten zullen moeten dulden tijdens het maken van een online tentamen, vindt de rechtbank Amsterdam. Om fraude tegen te gaan krijgen universiteiten de mogelijkheid gebruik te maken van onder andere opnames en browserextensies. Zodra er sprake is van ongebruikelijke activiteiten, wordt hier melding van gemaakt en bekeken of de student fraudeert. Twee medezeggenschapsraden en een student van de Universiteit van Amsterdam stapten naar de rechter, omdat zij het gebruik van Proctorio (het programma dat de UvA gebruikt voor proctoring) onrechtmatig achten. Studenten maken zich vooral zorgen om wat er met hun gegevens gebeurt en of dit wel in overeenstemming is met hun recht op privacy.
Geen schending vastgesteld
Maar de voorzieningenrechter geeft de studenten geen gelijk. Allereerst is de UvA niet gehouden om instemming van studentenraden te vragen omtrent het gebruik van de software. Medenzeggenschapsorganen hebben op dit gebied geen advies- of instemmingsrecht, nu het gaat om taken die exclusief aan de examencommissie zijn toevertrouwd. Maar ook het knelpunt betreffende het privacyrecht kon niet de doorslag geven. Eisers droegen alternatieven voor Proctorio aan, lieten de UvA weten dat het programma werkt met een onveilige verbinding en dat tevens niet kon worden vastgesteld dat de persoonsgegevens binnen de Europese Unie zouden blijven.
De UvA beroept zich echter op artikel 6 lid 1 AVG, welke een grondslag creëert voor de universiteit om rechtmatig gegevens te verwerken. Het past binnen haar taak om ‘onderwijs te verzorgen, examens af te nemen en diploma’s te verstrekken’. Om de kwaliteit van het onderwijs en de diploma’s te beschermen, wordt het toegestaan om persoonsgegevens te vergaren. De beelden worden na dertig dagen verwijderd, en de UvA heeft een overeenkomst gesloten met het bedrijf achter Proctorio en hoe zij om moet gaan met de gegevens. Genoeg reden om het programma te mogen blijven gebruiken, aldus de rechtbank.
Is de kous hiermee af? Het afnemen van digitale tentamens lijkt onvermijdelijk, ook in het nieuwe collegejaar. Veel universiteiten besluiten om nog geen fysiek onderwijs aan te bieden. Daar vallen ook hoogstwaarschijnlijk fysieke tentamens onder. Maar of en hoe proctoring optimaal in zijn werk gaat, is niet duidelijk. Daarbij helpt het niet dat elke hogeschool en universiteit eigen regels handhaaft en verschillende programma’s gebruikt. Wordt vervolgd…
