Welke emotie voelt u als u het woord Viruswaanzin hoort?
Treurnis. Ik gun Willem Engel, Jeroen Pols, Maurice de Hond en andere “viruswaanzinnigen” hun “fifteen minutes of fame”, maar zij doen het tegenovergestelde van wat ze beweren; ze stimuleren hun aanhang juist niet om kritisch na te denken over de (medische) wetenschap. Wetenschappelijke kritiek begint altijd bij de vraag: zou ikzelf ook ongelijk kunnen hebben?
Die club noemt zich tegenwoordig Viruswaarheid.
De Stichting heet Viruswaarheid. De actiegroep noemde zich aanvankelijk: viruswaanzin. Totdat mensen, zoals ik, dat op henzelf begonnen te betrekken. Begrijpelijk. Als je als lid moet zeggen: ik ben een viruswaanzinnige komt dat weinig snugger over.
Waarom is het voor u van belang om zo vaak over deze kwestie te schrijven?
Ik vind het gevaarlijk dat de frontlui van Viruswaanzin meezeilen op de golven van ontevredenheid, angst en woede bij mensen die thans worden getroffen door tegenspoed en dat vervolgens gebruiken om het vertrouwen in rechtsstatelijke instituties, zoals de rechterlijke macht, te ondermijnen. Men stapt bijvoorbeeld om de haverklap naar de rechter, maar iedere keer wanneer een zaak wordt verloren luidt het verhaal dat deze niet onafhankelijk en onpartijdig is.
U verwijt hen van alles te roepen over virussen, hoewel zij daarvoor niet hebben gestudeerd. Wat weet u als jurist van virussen?
Ik ben geen medicus en pretendeer dat ook niet te zijn. Wat ik weet over Covid-19 heb ik alleen niet enkel uit de mainstream media. De kritiek van de Viruswaanzinnigen is namelijk dat die gebiased zijn. Daarom ben ik ook gaan volgen wat er door criticasters op social media tegen de kennis van de WHO, het RIVM en dergelijke wordt ingebracht. Die criticasters hebben m.i. gelijk wanneer ze zeggen dat de wetenschap over veel zaken (nog) verdeeld is, maar dat geldt bijna voor iedere onderwerp waarover recent wetenschappelijk debat bestaat. Dat betekent niet dat iedere opvatting even veel waarde heeft en dat iedere halvegare die een witte jas aantrekt en op YouTube roept dat er niks aan de hand is ook moet worden geloofd.
Vindt u dat u voldoende door andere juristen wordt gesteund?
Ik bespeur bij collega (rechts)wetenschappers soms een zeker dedain om zich onder ‘het gepeupel’ te begeven. Rechtsstaat en democratie zijn echter geen abstracte waarden die alleen horen te worden verdedigd in handboeken staatsrecht. Afbraak van die waarden begint doorgaans in de krochten van de samenleving. Het valt mij op hoe gestaag bij steeds meer burgers op social media onder leiding van populisten en frontlui van Viruswaanzin de opvatting groeit dat onze regering en rechterlijke macht gecorrumpeerd zouden zijn. Dat doet mij denken aan een citaat van Mussolini dat ik las in het boek Fascism: a warning van Madeleine Albright: ‘If you pluck a chicken one feather at a time, nobody notices.’ Zo is het ook met afbraak van de rechtsstaat.
Als u het voor het zeggen had…
Werd er meer geïnvesteerd in onze democratische en rechtsstatelijke instituties. De onderzoekscapaciteit en ondersteuning van ons parlement is bijvoorbeeld ronduit belabberd en er gaat ook te veel mis in de organisatie van de rechterlijke macht, bijvoorbeeld waar het de relatief trage aanpassing aan de corona-veiligheidsmaatregelen betrof.
Wat is niet over u bekend, wat wel interessant is?
Geen idee: dat ik LTS, LEAO, MAVO, HAVO, VWO, militaire dienst, universiteit en promotietraject heb doorlopen voordat ik hoogleraar werd? Mogelijk interessant voor mensen die beweren dat ik weinig geduld heb.
Welk boek las u het laatst?
Stephen Hawking, Brief answers to the big questions.
Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
Een oud-collega steunen wiens zoon ernstig ziek is, maar ik heb geen echte bucketlist.
Met welke beroemdheid zou u een gevangeniscel willen delen?
Met ‘El chapo’. Die schijnt het best te weten hoe je uit zo’n cel komt.
