Instagram rommelt. M’n Facebook feed vult zich met verontwaardigde berichten. Zelfs op straat hoor ik twee vreemdelingen het erover hebben. Want waar zijn ze in hemelsnaam mee bezig aan de andere kant van de oceaan? Waar we in Europa eindelijk stappen vooruit maken op het gebied van vrouwenrechten, is in Alabama door één stemming de klok decennia teruggedraaid…
De staat Alabama heeft op 15 mei 2019 voor elke vrouw besloten: abortus is verboden. Het is niet meer de keuze van de vrouw die ongewenst zwanger is, of van het meisje dat verkracht is, maar de keuze van de staat. Of om precies te zijn, de keuze van 25 conservatieve mannen. De stem en waarde van de vrouw is compleet buiten beschouwing gelaten, en dat is eng.
Abortusverbod
Het betreft de strengste abortuswet die Verenigde Staten ooit heeft gekend. De enige uitzondering die wordt getolereerd, wordt belichaamd door het criterium: ‘ernstig gevaar voor de gezondheid van de vrouw’. Voert een arts op enig andere grond een abortus uit, dan riskeert hij of zij een gevangenisstraf tot 99 jaar. De medicus die een abortus uitvoert bij een verkracht meisje, kan dus langer achter slot en grendel worden gezet dan de verkrachter zelf.
Onconstitutioneel
Voor wie zich afvraagt of dit nu wel mag: het simpele antwoord is nee. De wet is namelijk (gelukkig) nog in strijd met de grondwet. Hierin staat geschreven dat de keuze voor abortus een grondrecht van de vrouw is. Dit werd door de Supreme Court in 1973 bepaald bij de zaak Roe versus Wade. Sindsdien zetten alle lagere rechters deze lijn voort, ze moeten immers het precedent van het Hooggerechtshof volgen.
Maar dit is dan ook precies de reden dat de senatoren uit Alabama de wet in het leven hebben geroepen. De staat hoopt dat de zaak via hoger beroep terecht zal komen bij de Supreme Court. Deze rechters zijn namelijk de enige die de Roe versus Wade uitspraak opzij kunnen zetten, en een nieuwe fundamentele weg in kunnen slaan met betrekking tot het recht op abortus.
Waarschijnlijkheid inwerkingtreding
Toch is het niet waarschijnlijk dat de wet in werking zal treden. Er zijn enkele organisaties die hebben laten weten een zaak te zullen aanspannen om de wetgeving tegen te houden. Zij zullen om voorlopige voorzieningen vragen die de gevolgen van de wetgeving tegen zullen houden totdat de Supreme Court zijn uitspraak heeft gedaan. Dit kan jaren duren. Daarnaast laat meer dan veertig jaar aan precedent zien dat dit soort wetten onconstitutioneel zijn. Er is geen reden voor de Supreme Court om nu ineens van koers te veranderen en te bepalen dat een abortusverbod wel in lijn met de grondwet is.
Het is simpel: de betreffende wet is in strijd met de grondwet. De makers weten dit. De rechters weten dit. Er is een kleine kans dat de wet daadwerkelijk in werking zal treden. Hiervoor hoeven we dus niet bang te zijn. Toch laat dit zien dat er een ontwikkeling gaande is waarvoor we wél bang moeten zijn. Want wie zijn die 25 mannelijke senatoren, om te bepalen wat er met ons lichaam gebeurt. Dát maakt mij bang. Want zoals de Dolle Mina’s al decennia geleden de wereld duidelijk maakten: ‘baas in eigen buik’.
