Thomas Huttinga over zijn ontslag bij de IND die onwettig beleid uitvoert

Mr. van de week is Thomas Huttinga, voormalig beslismedewerker Nareis bij de IND. Op LinkedIn plaatste hij een bericht dat hij na een dienstverband van twee jaar bij de IND ontslag heeft genomen nu zijn werkgever de onwettig verklaarde nareismaatregel – waarbij een statushouder een woning moet hebben of nog zes maanden moet wachten na een beslissing om te kunnen worden herenigd met zijn of haar familie – toch blijft uitvoeren. Overigens: onlangs besloot het kabinet de maatregel op te schorten.

Delen:

Thomas Huttinga over zijn ontslag bij de IND die onwettig beleid uitvoert - Mr. online
Thomas Huttinga

Niet eens met het beleid van de werkgever en dan het ontslag indienen – dat is een heel principiële stap. Toch niet al te lichtzinnig genomen?
“De nareismaatregel is afgelopen augustus door het kabinet ingevoerd als onderdeel van de zogeheten asieldeal. Het ging meteen al gepaard met kritiek over de ontbrekende juridische grond en ethische bezwaren. Daarna was de uitspraak van de rechtbank al vrij helder: de maatregel schendt de Vreemdelingenwet en ook internationale verplichtingen zoals de Gezinsherenigingsrichtlijn. Na de meest recente kritische rechtbankuitspraak van 22 december 2022 heb ik besloten om kort daarop mijn ontslag in te dienen.”

Wat is de kern van uw kritiek op de IND?
“Het probleem ligt ten eerste bij de maatregel zelf, en het kabinet die dit ondanks alle bezwaren overeind wil houden. Dit komt daarna bij de IND als uitvoeringsorganisatie terecht. De IND is altijd kritisch geweest over de nareismaatregel, maar bleef naar de staatssecretaris of naar de rechterlijke macht kijken om dit te corrigeren. Er ontstaat dan de situatie dat een uitvoeringsorganisatie op grond van een politiek besluit zonder wettelijke grond beleid uitvoert. We hebben bij de Toeslagenaffaire gezien hoe ontzettend schadelijk de gevolgen kunnen zijn als een uitvoeringsorganisatie voornamelijk de politiek volgt. We moeten hier nadenken hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen.”

Het is niet ongebruikelijk dat bestuursorganen doorprocederen tot de hoogste rechter. Niet om per se hun zin te krijgen, wel vaak om duidelijkheid te krijgen over de interpretatie van een wettelijke regel. U ziet dat anders?
“Dat gebeurt zeker vaker, en dat is het goed recht natuurlijk van bestuursorganen, maar in dit geval stonden er al heel wat seinen op rood bij de invoering van de maatregel: niet alleen wilde de staatssecretaris de maatregel niet van te voren neerleggen bij de Raad van State voor een advies over de wetmatigheid ervan, maar ook immigratie-experts, de Tweede Kamer én de IND zelf hadden grote bedenkingen bij de maatregel of adviseerde negatief hierover. De staatssecretaris heeft dit zelf ook benadrukt in een debat in de Tweede Kamer. En dan is het een politieke keuze om alsnog te gaan doorprocederen, waarschijnlijk om tijd te kopen om op die manier nationale problemen op te lossen.”

Waren er meerdere vreemdelingrechtelijke aspecten die hebben bijgedragen aan uw eigen ontslag?
“De onwettige nareismaatregel is voor mij de grootste reden. Verder heb ik de afgelopen jaren met plezier bij de IND gewerkt. Ik zie de collega’s waarmee ik heb gewerkt ook als hardwerkende mensen die hun best doen om het beleid op een goede manier toe te passen.”

Hoe heeft de IND gereageerd op uw besluit?
“Bij de IND is er altijd ruimte geweest om kritisch te zijn. Er is dan ook begrip getoond voor mijn keuze om mijn ontslag in te dienen.”

Hoe hebben uw collega’s gereageerd op uw besluit?
“Niet iedereen staat te juichen natuurlijk op de manier om het zo naar buiten te brengen, maar ik heb gelukkig ook veel aardige en bemoedigende berichten gekregen.”

Als u het voor het zeggen had…
“Dan wordt de nareismaatregel per direct ingetrokken, en dus niet alleen opgeschort. Daarnaast moeten we kijken hoe we uitvoeringsorganisaties kunnen ondersteunen. Het moet mogelijk zijn dat ze kunnen weigeren om politiek beleid zonder wettelijke grond – of beleid dat tegen de wet ingaat – uit te voeren. De uitvoeringsorganisaties hebben hier politieke en juridische handvatten voor nodig. Dit om te voorkomen dat achteraf weer alle schade moet worden hersteld. De rechterlijke macht heeft in ieder geval laten zien geleerd te hebben van de Toeslagenaffaire door snel en nauwkeurig in te grijpen, en nu moet deze mentaliteitsverandering nog plaatsvinden bij de uitvoeringsorganisaties. Ook al is het nog wel wachten op de definitieve uitspraak van de Raad van State in midden februari.”

Wie of wat is uw bron van inspiratie?
“Onlangs heb ik de indrukwekkende dagboeken gelezen van Etty Hillesum (1914-1943). Gedurende de Tweede Wereldoorlog schreef ze dagboeken vol en zette ze haar ervaringen en gevoelens op papier. Ik werd geraakt door de innerlijke kracht die ze tijdens deze periode kon opbrengen.”

Welk boek las u het laatst?
“Liefde in tijden van cholera van Gabriel Garcia Márquez ligt op dit moment op mijn nachtkastje.”

Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
“Interrailen dwars door het Europese continent heen.”

Met welke beroemdheid zou u 24 uur willen doorbrengen in een gevangeniscel?
“Tijdens mijn studententijd ben ik veel bezig geweest met het gedachtegoed van de Leidse hoogleraar Benjamin Marius Telders (1903-1945). Telders sprak zich publiekelijk en met gevaar voor eigen leven uit tegen de Duitse bezetting. Hij werd opgepakt en enkele weken voor de bevrijding overleed hij in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Dat is ware moed dat inspireert tot op de dag van vandaag.”

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven