Juli en augustus: populaire zomermaanden waarin menig Nederlander een bezoekje brengt aan het buitenland. Dat gaat niet altijd zonder complicaties, zeker niet als je gebruik maakt van het luchtverkeer. Een beetje vertraging kan gebeuren, maar wanneer word je als reiziger in je rechten geschonden? Niet alles kan worden voorzien: denk aan de storing in het systeem van de brandstofleverancier AFS waardoor Schiphol vorige week een dag stil stond. Wiens schuld is dat? En waar heb je in zo’n geval recht op als reiziger? Toch leuk als je ondanks de ellende je vakantie kunt terugverdienen!
Gelukkig gaat het vaak goed, maar er kan van alles mis gaan: vlucht vertraagd, geannuleerd, overboekt, tijden gewijzigd, toegang geweigerd, bagage kwijt, faillissement, enzovoorts. In dit artikel ligt de focus vooral op de rechtspositie bij vertraagde vluchten.
Het luchtverkeer overschrijdt natuurlijk de grenzen van nationale rechtsstelsels, en daarom is er een EU-Verordening van toepassing. Verordening 621/2004 regelt gemeenschappelijke regels voor de EU over compensatie en bijstand aan luchtreizigers bij instapweigering en annulering of langdurige vertraging van vluchten. Het doel van de verordening is onder andere het bieden van consumentenbescherming. Het schept verplichtingen voor luchtvaartmaatschappijen om in dergelijke gevallen compensatie aan te bieden.
Allereerst vervalt je recht op vergoeding als er sprake is van ‘buitengewone omstandigheden’, ofwel overmacht. Onder overmacht vallen bijvoorbeeld stakingen, politieke onstabiliteit, onverwachte veiligheidsproblemen als terrorisme en natuurrampen. Het Europees Hof van Justitie heeft bepaald dat technische mankementen niet onder overmacht vallen, en de Nederlandse rechter heeft uitspraak gedaan dat staking van het eigen personeel ook niet als overmacht wordt gezien. Kort gezegd, de Verordening bepaalt dat de betrokken luchtvaartmaatschappij alle redelijke inspanningen heeft moeten leveren om vertraging of annulering te voorkomen.
Wat als er geen overmacht is? De vraag of je recht hebt op compensatie – en hoe groot – hangt van een aantal factoren af. De Verordening geldt alleen voor de Europese Unie. Oftewel: vluchten vanuit de EU of naar de EU met een Europese luchtvaartmaatschappij. Daarnaast heb je pas vanaf twee uur vertraging recht op verzorging, bijvoorbeeld consumpties of een hotel. Bij meer dan drie uur aankomstvertraging heb je als reiziger recht op financiële compensatie, bepaald op basis van de vluchtafstand:
- Tot 1500 km: recht op 250 euro p.p.
- Tussen 1500-3500 km: recht op 400 euro p.p.
- Meer dan 3500 km: recht op 600 euro p.p.
Dit recht hebben, betekent nog niet dat je de KLM effe een Tikkie kunt sturen. Om je recht daadwerkelijk te halen, moet je een claim indienen bij de betreffende luchtvaartmaatschappij, bij je reisverzekeraar of dit uitbesteden aan een claimorganisatie (die een percentage van de claim opeist). Toch zonde als je dit zou laten liggen! Ondertussen zal ik geduldig wachten tot deze regeling voor het treinvervoer gaat gelden.
