Wat is een deal? Welke partijen zijn hierbij betrokken? Welke rol heeft de advocaat bij het sluiten van een deal? Al deze vragen kan je verwachten bij een sollicitatiegesprek voor een student-stage binnen Corporate M&A. Ik ging hierover in gesprek met Dominique Coumans, advocaat bij Allen & Overy.
Een deal is een ander woord voor een overeengekomen transactie. Bij een fusie versmelten twee bedrijven tot één bedrijf. Bij een overname neemt een bedrijf een ander bedrijf over. Het bedrijf dat wordt overgenomen, wordt ook wel aangeduid als target company.
Er zijn verschillende redenen om een bedrijf over te nemen. Een bedrijf kan vanuit strategisch belang besluiten om een ander bedrijf over te nemen. Een strategische reden kan bijvoorbeeld zijn dat een bedrijf zijn marktpositie wil vergroten. Of wellicht loopt een onderneming die niet tot een fusie overgaat, zelf het risico een doelwit te worden van een overname. En zo zijn er nog vele andere redenen, waarbij het woord synergie vaak naar boven komt.
Dit betekent – in economische zin – dat het geheel meer waard is dan de som van de delen. Stel dat Bouwbedrijf Biter fuseert met Bouwbedrijf Yilmaz, en vanuit hier ontstaat Bouwbedrijf Yilmaz Biter. Het doel zou kunnen zijn dat Bouwbedrijf Yilmaz Biter meer winst genereert dan de winst van Bouwbedrijf Biter en Bouwbedrijf Yilmaz bij elkaar.
Ik sprak met Dominique Coumans, sinds 2015 advocaat bij Allen & Overy. Zij is inmiddels al meerdere jaren M&A advocaat. Zij heeft meegewerkt aan een aantal deals, waaronder de overname van BinckBank door Saxo Bank in 2019. Deze deal had een waarde van 421 miljoen euro. Het advocatenteam van Allen & Overy adviseerde hierbij Saxo Bank.
Dominique Coumans vertelt dat het leuke aan werken op de corporate / M&A praktijk van Allen & Overy is dat je daar zowel publiek als privaat M&A werk kunt doen. Die afdelingen zijn op sommige andere kantoren meer gescheiden, waarbij de focus op één van de twee ligt. ‘’Ik heb binnen anderhalf jaar private deals, IPO’s en een openbaar bod meegemaakt’’, vertelt Coumans.
Diverse stakeholders
Bij een deal zijn verschillende stakeholders betrokken, die ieder een eigen belang hebben. Het begint vaak bij een verkoper van een onderneming die wil verkopen of een koper die aanklopt bij een bedrijf. Bedrijven die meer dan 50 werknemers in dienst hebben, moeten vaak een ondernemingsraad hebben. Zo’n ondernemingsraad kan een adviesrecht hebben over een transactie. Deze raad kan de transactie niet tegenhouden, maar mag er wel over adviseren. De ondernemingsraad moet ook voldoende informatie krijgen en goed betrokken worden bij het proces.
Voor een deal kan er ook toestemming nodig zijn van mededingingsautoriteiten. Een mededingingsautoriteit heeft de bevoegdheid een fusie of overname te blokkeren indien – kort gezegd – het samengaan van de bedrijven negatieve gevolgen heeft voor de concurrentie, met negatieve gevolgen voor de consument als resultaat.
‘’Grote transacties kunnen voor de markt van significant belang zijn. De mededingingsautoriteiten waar we het meest mee te maken krijgen zijn de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Europese Commissie. De ACM kijkt bijvoorbeeld naar transacties waarbij de koper en de target company gezamenlijk een omzet hebben van ten minste 150 miljoen euro en ieder afzonderlijk van ten minste 30 miljoen euro”, vertelt Coumans.
Andere autoriteiten die in bepaalde transacties in de financiële sector een grote rol kunnen spelen zijn de AFM en de Nederlandsche Bank. Bijvoorbeeld verzekeraars en banken zijn zwaar gereguleerd. ‘’Niet iedereen mag zomaar een bank beginnen, of aandeelhouder zijn van een bank of verzekeraar. Bij dat soort transacties kan goedkeuring nodig zijn van de AFM en/of DNB. Soms worden de bestuurders ook getoetst op bekwaamheid.’’
Het verloop van de deal
Een deal bestaat uit verschillende fases. Laten we bij dit voorbeeld uitgaan van Bouwbedrijf Yilmaz, dat een geschikte koper nodig heeft voor de realisering van verdere groei.
De eerste fase bestaat uit de voorbereiding. ‘’Vaak begint het met een verkoper die een transactie wil. Die hebben ook adviseurs nodig. Dan komen de corporate finance teams. Die moeten dan pitchen, wat ook wel een beauty contest wordt genoemd. Zij moeten dan vertellen waarom ze het best bij deze deal kunnen adviseren. De verkoper kiest dan een adviseur’’, vertelt de advocate over deze fase van een deal.
Kick-off
Zodra alle adviseurs aan boord zijn, komt er vaak een kick-off meeting. Hier komen voor het eerst Bouwbedrijf Yilmaz, de advocaten en het corporate finance team bijeen. Zij maken kennis met elkaar en bespreken hoe ze vinden dat de deal het best gedaan kan worden. Er wordt besloten een controlled auction te houden. Hieronder beschrijf ik hoe zo’n proces zou kunnen gaan.
De corporate finance adviseurs maken een teaser: een profielschets van maximaal een aantal pagina’s over de target, in ons geval van Bouwbedrijf Yilmaz. Wat het doel hiervan is? De interesse van eventuele kopers wekken, zoals private equity partijen of strategische kopers.
Stel dat Bouwbedrijf Biter op deze teaser een week later reageert. Het management van Bouwbedrijf Yilmaz is verheugd, want Bouwbedrijf Biter past precies in de strategie van de verkoop. Alvorens er meer informatie naar de eventuele koper wordt toegezonden, moet eerst een geheimhoudingsovereenkomst worden getekend, vertelt Coumans. ‘’Dat noemen we een NDA, een Non-Disclosure Agreement. Ze krijgen daarna meer informatie over de target company en dat mag niet zomaar op straat komen te liggen. De NDA wordt meestal gemaakt door de advocaten van de verkoper.’’
Bouwbedrijf Biter is inmiddels nog meer geïnteresseerd in de overname van Bouwbedrijf Yilmaz. Zij heeft inmiddels haar eigen adviseurs en heeft aandachtig de teaser en, na ondertekening van de NDA, de andere informatie bestudeerd.
Fase 1
Die andere informatie bestaat vaak onder andere uit een zogeheten information memorandum (IM). In het IM zit veel relevante informatie over de target: van hoeveel mensen er werken tot de concurrentieanalyse en van informatie uit de jaarrekeningen tot in welke landen het bedrijf actief is.
De advocaat gaat in deze fase een actievere rol spelen, want voordat de koper een bod doet, wil zij natuurlijk goed weten wat er binnen het bedrijf van verkoper speelt. Om die reden wordt er onderzoek gedaan. Dit wordt ook wel due dilligence genoemd. Dominique Coumans vertelt hier meer over. ‘’Je krijgt toegang tot een soort dropbox of dataroom, waarin veel documenten staan. Denk daarbij aan overeenkomsten, vergunningen, bankleningen en nog veel meer. Dan gaan wij samen met onze collega’s van andere afdelingen naar die documenten kijken. Vervolgens maken we een rapport met onze bevindingen.’’
Er komt een moment aan waarop een bod wordt gedaan. Het ligt aan het proces wanneer dit precies gebeurt, maar meestal moeten geïnteresseerde kopers vrij kort na het ontvangen van de teaser een eerste bod doen. Coumans verduidelijkt dit aan de hand van het volgende voorbeeld. ‘’Je moet dan een bod doen op een huis wat je net online hebt gezien. Stel dat er duizend mensen hebben geboden. Dan mogen de vijf hoogste bieders ook echt binnen gaan kijken, in de dataroom dus, en dan een bindend bod gaan doen.’’
Fase 2
Bouwbedrijf Biter hoort inmiddels tot één van de weinige bedrijven die een bod hebben uitgebracht dat hoog genoeg is. Daarmee zijn we ook aangekomen in de tweede fase. Meestal krijg je in het begin van deze fase de concepten van de transactiedocumenten toegestuurd en vinden er onderhandelingen plaats. Op een bepaalde datum moet dus ook een definitief bod worden gedaan.
Nadat door alle potentiële kopers een definitief bod is gedaan, kiest de verkoper een bedrijf waarmee ze in zee willen gaan. De koopovereenkomst wordt soms getekend op dezelfde dag als de dag waarop de aandelen worden overgedragen, maar lang niet altijd, vertelt Coumans. ‘’Het kan zijn dat je nog goedkeuring van bijvoorbeeld de ACM, de AFM of DNB nodig hebt. Dan wordt de koopovereenkomst getekend en na verkrijging van de goedkeuring vindt de closing pas plaats.’’ Dan wordt de koopsom betaald en worden de aandelen overgedragen. De deal is hiermee tot stand gekomen. Bouwbedrijf Yilmaz is overgenomen door Bouwbedrijf Biter.
De rol van de advocaat
Dominique Coumans vertelt meer over de rol van de advocaat bij het begeleiden van een deal. ‘’Als advocaat-stagiaire ben je vooral betrokken bij due dilligence en bijvoorbeeld de NDA en wellicht andere kleinere overeenkomsten. Tijdens due diligence krijg je toegang tot de data room. Je leert door bestudering van de documenten veel over de target. Het kan soms wel wat saai zijn, want je moet door alle documenten heen. Daarnaast is de rol van een corporate advocaat om het proces te managen.’’, vertelt de M&A advocaat.
Als M&A advocaat ben je een soort van projectmanager. De juiste strategie toepassen – en vooral de juiste strategie vinden – is een deel van het werk. Zij vertelt hier meer over: ‘’Hoe ouder je wordt, dus hoe meer senior je binnen het kantoor bent, hoe meer je rol naar strategisch adviseur gaat. Dat vind ik heel leuk.’’
Advocaten moeten ook goed kunnen draften, bijvoorbeeld wanneer je de koopovereenkomst – oftewel de Share Purchase Agreement (SPA) – aan het opstellen bent.
Dynamiek
Hoe is Dominique Coumans terechtgekomen in de wereld van fusies en overnames? Dat was aanvankelijk niet de bedoeling, maar toch heeft ze voor die onvoorspelbare doch spannende wereld gekozen. ‘’Ik had bij Allen & Overy gesolliciteerd voor de afdeling Competition (mededingingsrecht). Na anderhalf jaar kwam de verplichte sectiewissel. Ik wilde graag wisselen naar M&A. Toen ik daar eenmaal zat, vond ik het ook heel erg leuk. Na drie jaar heb ik gekozen voor de dynamiek en onvoorspelbaarheid van M&A. De onderhandelingen kunnen heel spannend zijn en draften is ook heel leuk. Je dagelijkse werkzaamheden zijn erg divers. Ik houd wel van die afwisseling.’’
Ik hoor vaak dat de wereld van fusies en overnames onvoorspelbaar kan zijn. Elke dag is anders. Ook geldt binnen deze wereld het inmiddels welkbekende adagium: de klant is koning. Dat betekent soms ’s nachts of in het weekend doorwerken. Ik vraag om deze reden aan haar wat het werk van een M&A advocaat zo leuk of uitdagend maakt. Coumans antwoord hier enthousiast op: ‘’Wat het zo uitdagend maakt, is dat je als jonge jurist bij een groot kantoor werkt en deals op een heel hoog niveau doet. Ik vind dat heel leuk, dat je op bestuursniveau aan het adviseren bent. Je leercurve is heel stijl. De dagen vliegen voorbij.’’
Goede M&A advocaat
Een interview van mij is niet compleet als ik niet de vraag stel, die ik tot nu toe altijd heb gesteld. Deze keer formuleer ik de vraag specifieker: wat maakt een goede M&A advocaat? Dominique Coumans denkt even na en vertelt het volgende: ‘’Je hebt natuurlijk een standaardlijstje, zoals dat je stressbestendig moet zijn. Je moet georganiseerd zijn, want je bent ook projectmanager. Wat ik ook belangrijk vind, is dat je in zo’n proces vijf stappen vooruitdenkt. Dat kun je alleen doen als je in control bent en wat meer ervaring helpt ook. Ondanks dat je onvoorspelbare én stressvolle dagen hebt, is het nodig dat je rust in je hoofd hebt, zodat je dus vooruit kan denken. Dat is een heel belangrijke eigenschap die ik wel vaak zie bij goede M&A advocaten.’’
Wat was voor u de leukste of opvallendste deal?
‘’Over die vraag moest ik wel even nadenken. Dat was toch wel de IPO van de Dutch Star Companies One, omdat het de eerste van zijn soort was in Nederland. De samenwerking met het team van de cliënt was erg goed en het was ook niet zeker zonder uitdagingen.’’
Heeft u nog tips voor studenten die graag de wereld van fusies en overnames willen ontdekken?
‘’Ik denk dat je moet proberen om tijdens je studie er al zoveel mogelijk van mee te krijgen. Lees bijvoorbeeld het Financieel Dagblad. Praat ook met mensen die er al veel over weten. En ga stagelopen.’’
