In 2019 werd door de Tweede Kamer een wet aangenomen die ervoor zorgt dat agenten een lagere straf krijgen en niet automatisch verdachte meer zijn bij het gebruik van politiegeweld. Momenteel ligt de wet bij de Eerste Kamer om aangenomen te worden.
Met de wet wordt een specifieke strafuitsluitingsgrond voor opsporingsambtenaren die geweld hebben gebruikt in de rechtmatige uitoefening van hun taak, opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. Daarnaast wordt schending van de geweldsinstructie strafbaar gesteld en bestraft met een gevangenisstraf van maximaal drie jaar. De wet heeft het doel om geweld dat is gepleegd door agenten niet meer te toetsen aan de strafbare feiten zoals doodslag of zware mishandeling, maar te toetsten aan de voor hen geldende ambtsinstructie. In feite wordt de ambtsinstructie dus de strafrechtelijke norm voor wat agenten wel en niet mogen doen.
Niet meer automatisch verdacht van zwaardere delicten
De afgelopen dagen hebben veel mensen kritiek geuit op de wet. Vooral omdat er veel onduidelijkheid bestond. Bij velen bestond het idee dat na de invoering van de wet, agenten niet meer vervolgd konden worden voor delicten als doodslag en zware mishandeling. Dit is onjuist. Ook na de invoering is dit mogelijk. Wel is het zo dat agenten een bijzondere positie krijgen. Ze worden niet meer automatisch verdacht van de zwaardere delicten.
De wet lijkt mij overbodig en het is voor mij onbegrijpelijk dat het wetsvoorstel op de spoedlijst is geplaatst. Agenten worden al zelden vervolgd, laat staan veroordeeld, voor delicten als doodslag en zware mishandeling. De grens die nodig is om tot vervolging van deze delicten over te gaan, lijkt met invoering van deze wet alleen maar nog verder te worden verschoven. Bovendien wordt het handelen getoetst aan de ambtsinstructie. Deze is behoorlijk algemeen en ligt nog voor advies bij de Raad van State. Het is daarom onbegrijpelijk dat de wet al door de Tweede Kamer is, terwijl de norm waaraan het handelen van agenten moet worden getoetst nog ter advies ligt.
Verkeerde prikkel
Hoewel ik zeker snap dat niet elk politiegeweld onrechtmatig is en dat fouten gemaakt kunnen worden, ben ik van mening dat de wet een verkeerde prikkel geeft aan de politie. Ook politieagenten kunnen fouten maken, maar dan moet je ze beter opleiden en niet laten schuilen achter een strafuitsluitingsgrond en een delict dat vele male lichter wordt bestraft. In mijn ogen wordt door de wet een niet bestaand probleem verholpen met een ondoordacht middel dat mogelijk zelfs negatieve gevolgen met zich meebrengt.
