Familierechtadvocaat Ine Avontuur (Avontuur & Czarnota Familierecht), die eerder dit jaar een zwartboek over huiselijk geweld uitbracht, luidt de noodklok: “Het gaat verschrikkelijk mis in het familierecht. Slachtoffers, meestal vrouwen, worden behandeld als daders.”
Dwingende controle staat niet in ons strafrecht, stelt ze, terwijl dat wel zou moeten volgens het Verdrag van Istanboel en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. “En er moet meer kennis komen van partnergeweld. In Nederland weten we namelijk niet eens wat dwingende controle is en hebben we niet eens door dat er bij vechtscheidingen vaak huiselijk geweld voorkomt.”
Werkgroep
Drie jaar geleden klopte ze aan bij de Nederlandse Orde van Advocaten en ook bij de Vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS) met de vraag of er een werkgroep Huiselijk Geweld kon worden gevormd. “Er kwam geen reactie. Toen vorig jaar een medewerkster van het landelijk bureau van de Orde werd gedood door haar partner, dacht ik: nu komen ze vast in actie. Integendeel. In het pas verschenen rapport ‘Kind-onveiligheid in complexe (ex-)-partnerrelaties’ stelt de Orde zich op het standpunt dat scholing over geweld in afhankelijkheidsrelaties niet nodig is voor familierechtadvocaten.”
Ze noemt dit onnavolgbaar en kwalijk. “In veel andere landen zijn gebrek aan kennis van partnergeweld en het achterwege laten van screening van cliënten op huiselijk geweld een tuchtrechtelijk vergrijp.”
LinkedIn-activist
Advocaat Avontuur is zelf cursussen gaan ontwikkelen, met (kinder)psychiater Marie-José van Hoof. In december zou hun workshop ‘Partnergeweld en kindermishandeling in de familierechtpraktijk’ van start gaan, maar ze hoorde net dat deze bij gebrek aan belangstelling onder professionals niet doorgaat. “Dit illustreert het probleem”, vertelt ze het FD. “Er is maar een kleine minderheid die het belang van kennis van huiselijk geweld in het familierecht onderkent.”
De advocaat schrijft nu stukken in juridische bladen, in kranten en vooral op internet. “Ik ben LinkedIn-activist geworden. Uit noodzaak. Weten we dat Nederland al in 2020 is bekritiseerd door Grevio, het comité dat toezicht houdt op de naleving van het Verdrag van Istanboel? Omdat we onze vrouwen niet goed beschermen? Nou, sindsdien is er vrijwel niets veranderd.”
Erkenning
Avontuur, die afgelopen winter ook op Mr. Online vertelde over huiselijke geweld, kreeg wel erkenning voor haar werk. “Ik, de grote criticus van het Nederlands rechtssysteem, ben uitgenodigd door het opleidingsinstituut van de rechterlijke macht om tijdens een congres over femicide te komen spreken over huiselijk geweld in het familierecht. Ik ben blij met deze uitnodiging.”
“De Raad van Europa heeft ook het initiatief genomen met advocaten uit de lidstaten een internationaal kennisnetwerk Geweld tegen vrouwen op te zetten. Op 22 november is de oprichtingsbijeenkomst in Straatsburg en ik ben ook uitgenodigd. Dat beschouw ik als een kroon op mijn werk.”
Betrokken
De NOvA stelt overigens in het door Avontuur genoemde rapport dat de meeste advocaten in het familie- en jeugdrecht “zeer betrokken zijn” en vraagt zich af of meer kwaliteitseisen voor advocaten een oplossing is voor betere signalering van geweld in afhankelijkheidsrelaties en oog voor de belangen van kinderen. “Er bestaat al een uitgebreid pakket aan deskundigheidseisen en gedragsregels vanuit de NOvA, de vFAS en de Raad voor Rechtsbijstand, wat maakt dat de meerwaarde van hogere eisen eerst goed onderzocht moet worden.”
In het rapport wordt wel geconcludeerd dat verschillende partijen stellen dat het vergroten van kennis en het verbeteren van de signalering van veiligheidsrisico’s noodzakelijk zijn: “Bijna alle ketenpartners geven aan dat, ondanks de recent toegenomen aandacht voor geweld in afhankelijkheidsrelaties, er een gebrek aan kennis bestaat, met name op het terrein van intieme terreur en dwingende controle.”
