Nadat u een paar schrijfwedstrijden heeft gewonnen heeft u nu uw eigen boek in handen. Een droom die uitgekomen is?
Ja, zeker. En het heeft jaren geduurd voordat deze droom uitkwam. Schrijven deed ik al langer, maar een paar jaar geleden ben ik een opleiding gaan volgen aan de Schrijversacademie. Dit gaf de structuur om – naast werk en gezin – met het schrijven bezig te kunnen zijn. Vervolgens was het nog hard werken om daadwerkelijk een roman af te ronden en om een uitgever te vinden. Dat dat allemaal is gelukt, daar ben ik best wel heel trots op.
Niet gek, een aanbeveling van Manon Uphoff achterop. Ze roemt uw sobere stijl, de kalme, niet woedende toon. Is dat de rechter in u?
Dat is een hele eer, inderdaad. Ik ben van nature niet bepaald opvliegend, een eigenschap die mij ook geschikt maakt om rechter te zijn. In de zittingszaal is het natuurlijk mijn taak om indien nodig de gemoederen te bedaren en de balans te bewaken. En mijn ervaring als rechter heeft mij nog bewuster gemaakt van het belang om je oordeel uit te stellen en eerst zorgvuldig beide kanten van een kwestie te bekijken. Ook in het boek probeer ik de lezer uit te nodigen te kijken voorbij het kwalijke van menselijk gedrag.
Zijn er overeenkomsten tussen literair schrijven en het schrijven van een vonnis, of vooral verschillen?
De grootste overeenkomst is de zorgvuldigheid waarmee je woorden kiest. In literair opzicht is een verhaal dat alleen in algemene of generieke bewoordingen wordt verteld, al gauw saai. Als lezer is het dan namelijk lastig voor je te zien wat er beschreven wordt, zodat het verhaal niet gaat ‘leven’. In een vonnis – of uitspraak, zoals we het in het bestuursrecht noemen – luistert het evenzeer nauw. Een rechter spreekt door middel van zijn of haar vonnis; je kunt niet achteraf nog gaan uitleggen wat je precies bedoelde, dus je moet het heel zorgvuldig opschrijven. Het grootste verschil is natuurlijk dat het in een vonnis niet de bedoeling is dat je er van alles bij verzint, of een spannende plottwist toevoegt.
‘Het Leven noemen’ gaat over de moeizame relatie van een dochter en haar moeder die lijdt aan het münchhausen-by-proxysyndroom. Haalde u voor dit boek, en voor uw eerdere verhalen, inspiratie uit de rechtszaal?
Het boek en mijn eerdere verhalen zijn volkomen fictief. Ik vind het van belang dit te benadrukken, omdat ik wil dat mensen zich volledig veilig voelen om in mijn zittingszaal hun verhaal te vertellen. Wel haal ik inspiratie uit de rechtszaal in termen van menselijke interactie. Als rechter trekt er natuurlijk een hoop emotie, leed, maar soms ook vreugde aan je voorbij. Dit – in abstracte zin – gebruik ik in mijn verhalen.
Als u het voor het zeggen had, dan…?
Dan deed iedereen wat meer zijn best om zijn oordeel uit te stellen. Of het nu gaat over situaties, mensen, dingen die je hoort of leest. Vind er niet meteen iets van. En soms hóéf je er ook helemaal niets van te vinden, dat lijken mensen soms te vergeten. Het zorgt voor een bepaalde lichtheid, als je niet al die meningen met je mee hoeft te zeulen.
Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Ik zit nu in rustiger vaarwater. Maar toen ik in opleiding was tot rechter en ondertussen moeder werd van drie kinderen, keek ik naar al die vrouwelijke rechters om mij heen en hoe zij het voor elkaar boksten. Dit is een wat praktischer antwoord dan bijvoorbeeld Mahatma Gandhi. Maar soms heb je meer aan wat aardsere inspiratiebronnen.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Mijn installatie als rechter, zonder meer.
Wat staat er bovenaan uw bucketlist?
Daar stond tot afgelopen week dat ik een roman wilde uitgeven voor mijn veertigste. Dat is nu gelukt. Mijn bucketlist is dus aan herziening toe.
Welk boek las u het laatst?
De vondeling van Sarah Meuleman, een verhaal over herinneringen en in hoeverre je hierop kunt vertrouwen. In zekere zin gaat Het leven noemen hier ook over.
Met welke beroemdheid zou u een gevangeniscel willen delen?
Met Sarina Wiegman, voormalig bondscoach van het Nederlands vrouwenelftal. Ik heb zelf altijd gevoetbald en doe dat nog steeds, inmiddels in een veteranenteam. Komend jaar word ik voor het eerst voetbaltrainer, bij het team van mijn dochter. Allemaal meisjes van rond de zeven jaar, die nu voor het eerst op voetbal gaan. Ik hoor graag van Sarina hoe ik dat aan moet pakken.
Benieuwd naar de studententijd van Aisha Dutrieux? Kijk hier.
