In de literatuur is een discussie gaande over de juridische kwalificatie van de positie van onlineplatforms zoals AirBNB. Dit is van invloed op de vragen waarvoor en hoe onlineplatforms aansprakelijk gesteld kunnen worden door de consument.
Grijs gebied
Indien het onlineplatform enkel een infrastructuur aanbiedt waardoor derden verbintenissen met elkaar kunnen aangaan, is het onlineplatform geen partij bij de verbintenis met de consument. Er vloeien aldus geen verplichtingen uit die verbintenis voort voor het onlineplatform.
Echter, het HvJ EU heeft ten aanzien van Uber geoordeeld dat de betrokkenheid van het onlineplatform bij het tot stand komen van de verbintenis dermate groot is dat het als aanbieder en daarmee als partij bij de verbintenis met de consument aangemerkt kan worden. Aan de hand van de door het hof aangereikte gezichtspunten dient beoordeeld te worden wie partij is bij de verbintenis met de consument.
Rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid
Het feit dat er geen sprake is van harmonisatie, leidt in mijn optiek tot rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid. Zo bestaat op dit moment onduidelijkheid ten aanzien van de aard van de verbintenissen die ten grondslag liggen aan de accommodatieverhuur van AirBNB. Geconcludeerd kan worden dat er geen laagdrempelige wijze bestaat voor de verhuurder om AirBNB aansprakelijk te stellen voor wandaden tegen de consument.
Daarnaast bevindt de aanbieder zich vaak in dezelfde positie als de consument. Als wij AirBNB weer als voorbeeld nemen, dan zal de verhuurder van een woning veelal niet een ervaren ondernemer zijn. Hierdoor zal de verhuurder feitelijk zich niet in een sterk van de consument afwijkende positie bevinden. Echter, het recht ‘behandelt’ de verhuurder niet als een consument.
Harmonisatie
In mijn optiek dient de Europese Unie een richtlijn te creëren die afgestemd is op de deeleconomie en de hoedanigheid van de partijen. Zoals gezegd zijn de aanbieders veelal geen ervaren ondernemers. Daardoor kunnen zij zich bevinden in een vergelijkbare positie als de consument ten opzichte van het onlineplatform.
Ondanks het voorgaande zijn de dwingende wetsbepalingen die van beschermende aard zijn, niet van toepassing op de aanbieder. Daarnaast zijn de richtlijnen die zien op consumentenbescherming, afgestemd op verbintenissen waarbij twee partijen een overeenkomst aangaan. In de huidige deeleconomie is vaak sprake van een driepartijentransactie.
