Edward Brans over duurzaamheid en klimaataansprakelijkheid

Mr. van de week is Edward Brans, advocaat bij Pels Rijcken. Op 23 maart aanvaardde hij het bijzonder hoogleraarschap Duurzaamheid en milieuaansprakelijkheid aan de Universiteit Utrecht, met het uitspreken van de oratie 'Klimaataansprakelijkheid, negatieve emissies en herstel van biodiversiteit'.

Delen:

Edward Brans over duurzaamheid en klimaataansprakelijkheid - Mr. online
Edward Brans

Gefeliciteerd met uw benoeming! U ging natuurlijk met de trein of de elektrische auto naar de oratie?
Nee, met een Prius. Ik rijd al vijftien jaar in een Prius en stap in mei over naar een volledige elektrische auto.

Waar u zich mee bezighoudt – klimaat, emissies en biodiversiteit – zijn per definitie grensoverschrijdende fenomenen. Dat maakt aansprakelijkheid, terugdringen of herstel natuurlijk een stuk complexer.
Dat is zeker het geval, maar maakt het ook interessant en uitdagend. Er zijn geen eenvoudige oplossingen en er is een veelheid aan belangen waarmee rekening moet worden gehouden. Ook is interessant dat bijvoorbeeld emissiereductiemaatregelen die in het ene land worden genomen, effect kunnen hebben op een ander land.

Niet alleen overheden worden aansprakelijk gesteld voor klimaatschade (de staat in de Urgenda-zaak), ook bedrijven, zoals Shell. Vindt u dat een goede ontwikkeling?
Het is voor mij een logische ontwikkeling. Er komen steeds meer data beschikbaar over wat bedrijven en specifieke installaties van bedrijven aan broeikasgassen uitstoten. Dat maakt het niet alleen mogelijk om na te gaan of de emissie van een bedrijf op mondiaal niveau ertoe doet. Ook is het mogelijk om emissieniveaus met elkaar te vergelijken en na te gaan welk bedrijf in dezelfde sector beter presteert en of een bedrijf werk maakt van (de in het vooruitzicht gestelde) verduurzaming.

We praten nu al jaren over klimaatverandering. Wat moet de Nederlandse overheid nu echt als eerste doen om het tij te keren? En heeft het daartoe wel de juridische instrumenten?
Het is moeilijk te zeggen wat de overheid als eerste zou moeten doen. Wat ik zie, is dat we in een energietransitie zitten en dat in dat kader een hoop maatregelen worden genomen en in voorbereiding zijn. We staan in die zin voor aanzienlijke uitdagingen. Er wordt binnen Europa en binnen Nederland een hoop gedaan om tot emissiereductie te komen. De emissiereductiedoelstellingen voor 2030 en 2050 – die zowel op EU- als Nederlands niveau zijn aangescherpt – vragen daar ook om. In dat kader wordt ook gewerkt aan nieuwe wet- en regelgeving en de aanpassing van bestaande wet- en regelgeving. Ongetwijfeld zal ook de Oekraïne-crisis invloed hebben op de keuzes die gemaakt moeten gaan worden. Dat lijkt nu al zichtbaar.

Als u over enkele jaren van de leerstoel afstapt, waar zijn we dan met het klimaat en biodiversiteit?
Ik ben onder de indruk van de Fit-for-55-programma van de Europese Commissie en de daarin neergelegde ambities. Als het mogelijk wordt om die ambities waar te maken, zullen binnen de EU – maar ook, interessant genoeg, daarbuiten – emissies worden beperkt en zal er een herstel van biodiversiteit plaatsvinden.

Deze leerstoel wordt gefinancierd door uw kantoor, tevens de vaste advocaat van de staat. Wiens brood men eet?
Mijn doel met de leerstoel is om met studenten in debat te gaan over de uitdagingen waar we voor staan – die complex zijn en velen raken – en studenten te interesseren voor het heel interessante werk dat ons in dat kader te doen staat. Het terugdringen van emissies en het vormgeven van de energietransitie is zonder meer uitdagend, interessant, relevant en vraagt ook veel van juristen. En daar wil ik de nadruk op leggen.

Als ik het voor het zeggen had…
Ik zou het niet voor het zeggen willen hebben, maar stel dat … Ik zou inzetten op het werkelijk beprijzen van goederen en diensten die we kopen of waar we gebruik van maken en daarmee het zichtbaarder maken welke duurzame en minder duurzame keuzes consumenten, bedrijven, banken en anderen maken. Dat maakt het mogelijk keuzes te maken en bewuster in te zetten op verduurzaming.

Wat is niet over u bekend dat wel interessant is?
Weet ik niet. Ik houd erg van film. Ik ga graag naar het International Film Festival Rotterdam (IFFR) en naar het documentaire festival in Amsterdam (IDFA).

Wie of wat is uw bron van inspiratie?
Philippe Sands. Een bijzonder veelzijdig en interessant jurist. Hij heeft een goed oog voor zich ontwikkelde actuele juridische thema’s, zowel op milieugebied als daarbuiten en heeft ook diverse interessante procedures gevoerd bij de ICJ. Ook heeft Sands een aantal prima boeken geschreven.

Welk boek las u het laatst?
Ik ben nu Revolusi van David van Reybrouck aan het lezen. Een bijzonder interessant boek.

Wat staat er bovenaan uw bucketlist?
Ik heb geen specifieke bucketlist, maar zou weer heel graag gaan reizen. Het liefst met de trein, maar dat zal niet altijd mogelijk zijn.

Met welke beroemdheid zou u in een gevangeniscel willen zitten?
Ik heb geen ambities om in een gevangeniscel te belanden en in die zin ook geen voorkeur voor een gevangenismaatje. Als ik toch zou moeten kiezen dan een paar goede muzikanten; Snarky Puppy lijkt me wel wat (voor niet meer dan zes uur).

Benieuwd naar de studententijd van Edward Brans? Kijk hier.

 

Meer weten over deze organisatie(s)?

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven