Robinhood is een online broker, die het beleggers mogelijk maakt om gratis te beleggen. Afgelopen weken kwam zij enorm onder vuur te liggen van haar beleggers: zij bombardeerden de app met meer dan 100.000 negatieve beoordelingen in Google Play Store, nadat het bedrijf had besloten dat zijn klanten (onder meer) geen GameStop-aandelen meer konden kopen.
Het begon allemaal met de subreddit WallStreetBets: een online community. Leden hiervan – vooral kleine particuliere beleggers – besloten gezamenlijk op te treden tegen grote hedgefunds die met de verkoop van geleende aandelen anticiperen op koersdalingen van aandelen, wanneer de onderneming er naar hun oordeel veel slechter voorstaat, dan de koers van het aandeel doet geloven. Wanneer de koersen dan inderdaad dalen, kopen zij de geleende aandelen (met winst) weer terug. Leden van WallStreetBets besloten de hedgefunds ‘terug te pakken’ door gezamenlijk heel veel aandelen te kopen. Daarvoor kozen ze het aandeel GameStop. De waarde van dat aandeel steeg vervolgens met 1000 procent. Dat bracht meerdere hedgefondsen in de problemen: ze moesten de geleende aandelen met veel verlies terugkopen voor een veel hogere prijs. Bovendien kregen ze last van een zogenoemde short squeeze: omdat er veel meer aandelen waren verkocht dan er feitelijk zijn, was de vraag veel groter dan het aanbod en stegen de prijzen extreem. Volgens Reuters zou het verlies van de hedgefondsen meer dan 70 miljard dollar zijn.
Maar ook Robinhood – de broker die veel leden van WallStreetBets gebruikten om in aandelen te handelen – kwam daardoor in de problemen: zij moest ineens voldoen aan veel hogere kapitaalverplichtingen als gevolg van de manische handel in deze aandelen. Robinhood heeft uiteindelijk meer dan 1 miljard dollar bij haar investeerders moeten ophalen en nog eens een half miljard aan kredietlijnen moeten regelen om het platform op de been te houden.
Daarnaast besloot Robinhood dat zijn gebruikers geen GameStop-aandelen meer konden aankopen. Inmiddels zouden er weer ‘beperkte aankopen’ worden toegestaan. Robinhood verkocht deze maatregel aan haar gebruikers met de stelling dat zij dat deed om hen te beschermen. Zij zag voor zichzelf kennelijk een zorgplicht nu de koersen zonder twijfel niet meer in verhouding stonden tot de onderliggende waarde van de aandelen. Dat is bijzonder, nu zij slechts op execution only-basis dienstverlening aanbiedt. In dat type dienstverlening is de zorgplicht (naar Nederlands en Europees recht althans) zeer beperkt. Er hoeft slechts een beperkt cliëntprofiel te worden opgesteld om te toetsen of de dienst geschikt is voor de cliënt en wat de reikwijdte van de dienst zou moeten zijn (bijvoorbeeld wel of geen opties). Een cliënt die weinig of geen kennis en ervaring heeft met beleggen in het algemeen en/of in bepaalde soorten effecten (bijvoorbeeld opties en futures), moet worden geïnformeerd over de risico’s hiervan en de risico’s van execution only. Maar is de klant eenmaal toegelaten tot de dienstverlening, dan hoeven transacties niet meer vooraf te worden getoetst aan het profiel. De broker moet er dan slechts voor zorgen dat er voldoende saldo is voor de opgegeven order en dat uitvoering wordt gegeven aan de best-execution-regel.
Beleggers waren in elk geval niet blij met dit optreden van Robinhood: het leek mede een (sowieso onvermijdelijke) koersdaling te veroorzaken. Zij voelden zich daardoor benadeeld. Zozeer zelfs dat inmiddels een (Amerikaanse) class action tegen Robinhood in voorbereiding zou zijn.
