Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft een kredietovereenkomst vernietigd omdat de consumenten het voorgeschreven informatieblad inzake consumentenkrediet dezelfde dag kregen als zij de kredietovereenkomst aangingen. Het gerechtshof oordeelde dat de informatie niet “geruime tijd” tevoren was verstrekt, zoals wettelijk vereist. Deze consumenten waren daardoor niet in de gelegenheid zich goed te informeren en in de gelegenheid een weloverwogen beslissing te nemen. En daarmee was sprake van een oneerlijke handelspraktijk.
In de kredietverleningspraktijk gebeurt het veelvuldig dat kredieten nog dezelfde dag worden gesloten. Denk alleen aan de talloze gevallen waarin consumenten overeenkomsten online afsluiten of meteen na afloop van een gesprek met een adviseur. Volgens dit arrest van het hof zouden al die overeenkomsten vernietigbaar zijn.
Op de super strenge lijn van het hof is nogal wat af te dingen. Allereerst is de invulling van het begrip ‘geruime tijd’ niet in beton gegoten. Het zal van geval tot geval verschillen. Het hangt onder meer af van de complexiteit van de aangeboden kredietovereenkomst. Hoe eenvoudiger, overzichtelijker en uniformer het product, hoe minder tijd de consument nodig zal hebben om zich te informeren en een weloverwogen beslissing te nemen. Maar nog wel het allerbelangrijkste: de plicht om de informatie ‘geruime tijd’ voor het aangaan van de kredietovereenkomst te verschaffen is niet absoluut. Wordt krediet telefonisch afgesloten, dan hoeft niet alle vereiste informatie te worden verschaft. Komt het online tot stand op verzoek van de consument, dan kan het informatieblad onmiddellijk na het sluiten van de kredietovereenkomst worden verschaft.
De kredietverschaffer had bovendien nóg een sterk argument: consumenten hebben een (wettelijk) recht om terug te komen op een afgesloten kredietovereenkomst. Dat kan binnen veertien dagen. Maar het hof verwerp ook dit argument. Het hof wijst erop dat dat herroepingsrecht moet zijn opgenomen in het informatieblad en dus deel moet zijn van de tevoren te verschaffen informatie. Dat is niet overtuigend. De bedenktijd is een wettelijk recht. Vergelijken hoeft dus niet. Het is er gewoon. Bovendien: de bedenktijd gaat pas lopen op het moment dat alle vereiste informatie volledig is verstrekt. Consumenten hebben bij nazending dus langer de tijd om van hun bedenktijd gebruik te maken: van enige benadeling is geen sprake. En hoe leg je dan eigenlijk uit dat bij online aanbieden informatie later mag worden gegeven en offline niet? Niemand die dat snapt.
De harde lijn van het hof legt een bom onder de huidige kredietverlening. Het zou kredietaanbieders dwingen de stap te zetten naar het uitsluitend online aanbieden van krediet. Wellicht zelfs voor kredietaanbiedingen in het algemeen: nemen kredietaanbieders het risico van een rechter die een online overeenkomst vernietigt, omdat onvoldoende gelegenheid wordt gegeven weloverwogen te beslissen? En is de consument daarbij gebaat?
