Homo Sapiens: een organisme met schier oneindige mogelijkheden. Gedacht kan worden aan reizen door de ruimte, het vervaardigen van 3D-geprinte organen en reproductief klonen. Niettemin hebben zelfs wij grenzen die wij niet kunnen verleggen, althans zo werd altijd gedacht. Intelligent design lijkt deze grenzen af te brokkelen. In dit artikel neem ik de dubieuze toekomst van intelligent design in ogenschouw.
Het moge duidelijk zijn dat ik met intelligent design (hierna: ID) niet doel op de pseudowetenschappelijke opvatting, die stelt dat de biologische complexiteit op aarde het product is van de schepping van een almachtige godheid. Nee, ik doel dan onder meer op het vermogen van de mens om wezens biologisch, bionisch en genetisch te modificeren. Denk hierbij aan de Braziliaanse bio-kunstenaar Eduardo Kac, die in 2000 zowaar een levend groen fluorescerend konijn creëerde, genaamd Alba.
Veelbelovend
Er worden ons vele beloftes gedaan van de mogelijkheden van ID. De meest in het oog springende belofte is wel het eeuwige leven. ID zet immers de deur open voor een onfeilbare geneeskunde. Dit zou het einde betekenen van het ziekbed en het begin van optimale gezondheid. Het oogt te mooi om waar te zijn. Evenwel komen wetenschappers steeds dichter bij de menselijke onsterfelijkheid. Hoe zou zoiets er dan uit kunnen zien? We kunnen denken aan medicatie die aan je DNA is gemodificeerd en daardoor foutloos kan werken. Ook stevenen wij af richting een tijdperk, waarin straks haast elk onderdeel van het menselijk lichaam vervangen kan worden door een zorgvuldig ontworpen kunstmatig alternatief. Wellicht is het in de toekomst net zo normaal om even een ander ledemaat of orgaan te nemen als een ander kapsel. Onze verbeelding lijkt hierbij de grens te vormen.
Voorafschaduwing
ID kent naast een zeer rooskleurig toekomstperspectief, een erg dystopisch vooruitzicht. Neem nou die beloofde onsterfelijkheid. In wezen behelst deze twee zijden van dezelfde munt. Waar het immers een erg gelukkig oneindig leven schetst, bestaat net zo goed de kans op een zeer ongelukkig oneindig bestaan. Stel je het verlies voor van je kind aan een fataal ongeluk, dat anders oneindig had kunnen leven. Het overstijgt ons inbeeldingsvermogen. Ook juridische vraagstukken in het kader van ID lijken moeilijk oplosbaar. Hoe bestraf je bijvoorbeeld de moordenaar van een persoon die eeuwig had kunnen leven? En wat betreft de stortvloed aan ethische vraagstukken? Wat als ID wordt aangewend om een soort übermensch te creëren met een superieur en geheel nieuw soort bewustzijn? Straks heersen wij niet langer over de wereld, maar de door ons zelf geschepte übermensch. Een allerminst onrealistisch idee.
We mogen misschien wel van geluk spreken dat ID door politieke en ethische bezwaren vooralsnog geen vrij spel krijgt. Misschien is dit nog het enige wat ons behoedt voor het einde der tijden. Of houdt deze beteugeling ons weg van een paradijs op aarde? Wie zal het zeggen?
