Jan Smits over de Japanse vertaling van zijn boek

Mr. van de week is Jan Smits, hoogleraar Privaatrecht aan de Universiteit Maastricht en decaan van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Onlangs verscheen de Japanse vertaling van zijn boek 'Contract Law, A Comparative Introduction'.

Delen:

Jan Smits (Jonathan Vos Photography)

We gokken dat dit het eerste juridische studieboek van een Nederlandse auteur is dat in het Japans is vertaald. Hoe is het zo gekomen?
Ik heb dit boek in 2014 geschreven voor onze eigen eerstejaarsstudenten in Maastricht. Er bestond toen geen boek dat het contractenrecht inleidend én rechtsvergelijkend behandelde. Het wordt nu op veel meer plaatsen op de wereld gebruikt, tot mijn verbazing bijvoorbeeld ook in Bhutan. Een paar jaar geleden vroeg professor Taya van Toyo University of hij het boek mocht vertalen. Dat een collega daar tijd in wil stoppen is natuurlijk fantastisch. Dankzij hem en mijn Maastrichtse collega Mark Kawakami is het boek nu klaar – met verwijzingen naar Japans recht. De eerste ben ik niet: Ono Azusa vertaalde 150 jaar geleden het beroemde Pandecten-systeem van Goudsmit. Dat is pas echt een klassieker.

Hoe gek is het om je eigen boek in een onleesbare taal in handen houden?
Heel gek! Je ziet die mooie karakters in Kanji en je weet alleen dat je het van achter naar voren moet lezen. Gelukkig weet ik ongeveer wat er staat. Veel erger is als er over je wordt geschreven in het Japans en je hebt geen flauw idee waar het over gaat. Het mooie van een vertaling is dat die beter kan zijn dan het origineel: dat is hier vast het geval.

Heeft u nog op een of andere manier bemoeienis met de vertaling gehad?
De vertalers hebben af en toe om toelichting gevraagd over details. Het was voor mij in het originele boek soms al lastig om de finesses van bepaalde leerstukken (zeg: de Duitse Verträge mit Schutzwirkung zugunsten Dritter) in het Engels weer te geven. Ik ben benieuwd hoe de vertalers dat opgelost hebben. Voordeel is wel dat Japans privaatrecht sterk beïnvloed is door Duits recht.

Kunnen we nog andere exotische vertalingen verwachten?
Nou, eigenlijk heb ik het boek in het Engels geschreven omdat dit in de internationale rechtswetenschap toch in sterke mate de lingua franca is geworden. Dat maakt de noodzaak van vertalingen minder groot. Maar nu u het vraagt: het kan nog exotischer, want er is iemand bezig met een vertaling in het Dzonghka (de officiële taal van Bhutan). En ik hoop op een Chinese versie.

Als u het voor het zeggen had, dan…?
… was er World Peace (vrij naar Miss Congeniality). De sluier van onwetendheid van John Rawls – in de jaren tachtig in Leiden begon de studie ermee – vind ik nog steeds een krachtig beeld. De samenleving is erbij gebaat als we onze beslissingen iets minder baseren op wie we nu zijn (qua salaris, geslacht, land van herkomst, ras en leeftijd) en iets meer op wie we hadden kunnen zijn.

Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Ik heb er veel. Als decaan zijn dat onze staf en studenten, die de afgelopen anderhalf jaar op fantastische wijze onze faculteit draaiende hebben gehouden. We gingen letterlijk van de ene dag op de andere over op online onderwijs. Als wetenschapper zijn mijn voorbeelden de grote vernieuwers van onze discipline. Dat is een divers gezelschap: Von Savigny, Richard Posner, Patrick Glenn, Herman Schoordijk en nog een hele reeks anderen. Ze hebben gemeen dat ze een raam hebben opengezet in het huis van de rechtswetenschap.

Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
In die termen denk ik nooit. Het wordt dan veel te snel: kijk mij eens. Met al die dingen die in de wetenschap als hoogtepunten worden beschouwd – hoogleraar, lid van de KNAW, decaan, veel uitnodigingen voor lezingen, goede studenten, publicaties – ben ik hartstikke blij en ik werk daar heel hard voor. Maar die hoogtepunten zijn ook afhankelijk van toeval en vaak alleen mogelijk dankzij al die anderen in de wetenschap die minder zichtbaar zijn.

Wat is niet over u bekend, dat wel interessant is?
Ik ben een eigenaardige hardloper: ik probeer zoveel mogelijk straten te belopen op de plekken waar ik ben. Mijn woonplaats heeft 1825 straten en daarvan heb ik 99,89% gelopen. Deze zomer liep ik alle wegen en straten op Vlieland. Ik raad het iedereen aan: kijk op Citystrides.com en probeer het zelf. Je strijdt tegen andere deelnemers: heel verslavend.

Welk boek las u het laatst?
De tijd ontbreekt om slechte boeken te lezen. En zelfs dan gaat het heel langzaam. Ik lees nu Radetzkymars van Joseph Roth: een prachtig beeld van een voorgoed verdwenen wereld.

Met welke beroemdheid zou u een gevangeniscel willen delen?
Dat is geen moeilijke vraag: Hugo de Groot. Uiteraard vanwege het gezelschap, maar vooral ook omdat hij weet hoe te ontsnappen.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven