De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft een last onder dwangsom opgelegd aan Apple voor misbruik van haar machtspositie. Volgens de ACM hanteert Apple onbillijke voorwaarden voor datingappaanbieders die toegang willen tot de App Store. Zo moeten appaanbieders verplicht gebruik maken van Apple’s betalingsdienst (IAP) voor het afwikkelen van betalingen. Daarnaast mogen appaanbieders niet verwijzen naar betalingssystemen buiten de App Store.
De ACM overweegt dat Apple een machtspositie heeft op de markt voor appstorediensten binnen haar besturingssysteem (IOS). Apple laat immers geen andere appstores toe binnen IOS. Apple misbruikt haar machtspositie door (i) de keuzevrijheid van datingappaanbieders te beperken en (ii) de klantrelatie tussen appgebruikers en appaanbieders te verstoren. Dit is in strijd met artikel 24 Mededingingswet en artikel 102 VWEU. In een kort geding heeft de voorzieningenrechter de ACM op deze punten gelijk geven.
Ook in het buitenland staan de toegangsvoorwaarden voor de App Store hoog op de radar van mededingingsautoriteiten. In landen zoals Duitsland, het VK, Rusland, Japan, India en Zuid-Korea wordt onderzoek gedaan naar Apple. In Amerika oordeelde de rechter afgelopen maand dat Apple appaanbieders moet toestaan te verwijzen naar betaalsystemen buiten de App Store. Deze uitspraak heeft in beroep geen standgehouden. Nederland heeft echter een primeur: de ACM is de eerste nationale mededingingsautoriteit die ook daadwerkelijk handhavend optreedt tegen Apple.
Ook de Europese Commissie (Commissie) doet op dit moment onderzoek naar de toegangsvoorwaarden van de App Store. Dit onderzoek past binnen haar bredere ambitie om intensiever toezicht te houden op de digitale economie. Zo heeft de Commissie eind 2020 wetsvoorstellen voor een Digital Markets Act (DMA) en een Digital Services Act (DSA) gepubliceerd. Deze revolutionaire wetsvoorstellen moeten mededingingsautoriteiten meer handvatten geven om grote techbedrijven aan banden te leggen.
Hoewel de DMA en DSA momenteel nog in het Europese Parlement worden behandeld, is het duidelijk dat mededingingsautoriteiten nu ook al over de nodige handhavingsinstrumenten beschikken. De last onder dwangsom voor Apple en een boete voor Samsung zijn hiervan de meest recente Nederlandse voorbeelden. Maar ook andere techbedrijven liggen onder het vergrootglas. Zo kreeg Google verschillende boetes van de Commissie en werd Facebook op de vingers getikt door de Duitse mededingingsautoriteit. In dit kader rijst de vraag in hoeverre de DMA en de DSA kunnen bijdragen aan het huidige handhavingsarsenaal van mededingingsautoriteiten. Feit is dat het mededingingsrecht door vergaande digitalisering en toenemende marktkracht van grote techbedrijven constant in beweging zal blijven.
De ACM heeft inmiddels onderzoek gedaan of Apple zich aan de last heeft gehouden. Volgens de ACM is dit niet het geval, appaanbieders kunnen nog steeds geen gebruik maken van andere betalingssystemen. Apple is dus vanaf nu de eerste dwangsom van 5 miljoen euro verschuldigd aan de ACM. Blijft Apple ook de komende weken in gebreke, dan zal Apple elke week een dwangsom van 5 miljoen euro moeten betalen, met een maximum van 50 miljoen euro. Wordt vervolgd!
