Mr. van de dag is Mies Westerveld. We vragen Westerveld als bijzonder hoogleraar Sociale Rechtshulp (Universiteit van Amsterdam) een reactie op de recente plannen van het kabinet om te bezuinigen op de gefinancierde rechtsbijstand.
Wat vindt u van het voorstel? Wat zijn uw bezwaren hiertegen?
Een klap in het gezicht van degenen die aan het voorafgaande interactieve project hebben meegewerkt. De onderliggende analyse zit goed in elkaar, de daarop volgende concrete voorstellen staan hier haaks op. Wel worden enige waardevolle aanzetten tot kostenreductie gedaan, bijvoorbeeld op het terrein van het privaatrecht (liever een goede oplossing dan per se procederen) en het bestuursrecht (klantvriendelijker overheid), maar voor het overige hebben de voorstellen een hoog studeerkamergehalte. Bijvoorbeeld de ingeboekte besparing vanwege de verondersteld klantvriendelijkere overheid. Ik voorzie juist meer procedures. Er komt een recessie aan, overal gaat de hand op de knip en dan treedt de wat Schuyt c.s. rechtshulpparadox genoemd hebben, in werking. En ja, die zal zich ook manifesteren in het bestuursrecht, waar UWV en CWI ook nog eens in een complex fusietraject zitten. En dan heb ik het nog niet eens over de verharding in het strafrecht, de ambitieuze volg- en preventieprogramma’s van de minister voor Jeugd en Gezin en de neiging om elk rotjochie meteen door de justitiële molen te willen halen.
Welke invloed heeft het voorstel op de toegang tot het recht?
Rampzalig. Het voorgestelde gemengde verzekeringsstelsel sluit de toegang af voor iedereen boven het directe minimum. De ingebouwde vangnetregeling vind ik bijna surrealistisch. Moeten advocaten straks rekeningen sturen ter hoogte van de vergoeding die ze gekregen zouden hebben als ze waren toegevoegd? Met dit complexe vergoedingensysteem uit de WRB waarin uitzondering op verbijzondering wordt gestapeld? Welke advocaat is daar nog voor te porren? En wie gaat vervolgens alle hieruit voortvloeiende declaratiegeschillen beslechten? En wie zal dat betalen?
En op de ‘equality of arms’?
Dat kun je vervolgens zelf invullen.
Wat zouden alternatieven zijn?
Erkennen dat tweedelijns rechtshulp nooit gesloten budget kan zijn. Nog meer inzetten op een goede communicatie tussen Raden en balie plaatselijk en de balie betrekken – bijvoorbeeld een door de Orde betaalde rouleer-advocaat (?) – bij toevoegingsbesluiten en die de PR hierover op de website verzorgt. Kortom, geen grote stelselwijzigingen, maar proberen de strijdbijl tussen advocaten en ambtenaren nu echt definitief te begraven. Daar worden we allemaal beter van.
Wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Dat zijn er altijd meer. Een hedendaagse inspirerende jurist vind ik Willem Witteveen, hoogleraar Encyclopedie in Tilburg.
Welk wetsartikel vindt u het mooist?
Artikel 20 GW. Afgezien van het strafrecht is dat misschien wel de echte rechtsbasis van de overheidstaak om de toegang tot het recht voor mensen zonder geld te garanderen.
Welk wetsartikel het slechtst?
Het cluster aan wetsbepalingen in de Awb (art 6:7 e.v.) dat de burger afhoudt van het halen van zijn recht wegens termijnoverschrijding, het te laat betalen van griffierecht of andere vormfoutjes die niks met de zaak te maken hebben. Vergelijk dat eens met de gevolgen voor het bestuur van begane misslagen! Maar de balie heeft ook boter op zijn hoofd. Zie bijvoorbeeld de uitspraak van het HvD over de zorgplicht van advocaten op dit punt (AB 2008, p. 682). Als ik dat lees, schaam ik me plaatsvervangend.
Wat is het hoogtepunt uit uw juridische carrière?
Dat komt vast nog.
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Ik heb niet zoveel met websites.
Welk boek las u het laatst?
De biografie van Joke Smit.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met Moniek van der Lugt, mijn vroegere maatschapsmaatje uit de jaren tachtig.
Weet u een goede Mr. van de Dag? Mail ons: redactie@mr-magazine.nl
