Mr. van de week: dr. Alex Brenninkmeijer

Delen:

Alex BrenninkmeijerMr. van de week is de Nationale ombudsman, dr. Alex Brenninkmeijer. De aanleiding is het bekend worden van de kabinetsreactie op het jaarverslag 2009 van de Nationale ombudsman.

De reactie van het kabinet is vrij positief. Dat is afgelopen jaren wel eens anders geweest. Gaat de overheid beter om met kritiek, of wordt u milder?

Als Nationale ombudsman heb ik een signalerende en agenderende taak. Mijn focus is het behoorlijk omgaan met burgers en hun belangen. Mijn boodschap kan wel eens kritische reacties oproepen. Veelal hebben zelfs negatieve reacties positieve effecten. Bijvoorbeeld dat er een gesprek en discussie op gang komt. Ik zie dat de overheid op veel plaatsen investeert in een goede relatie met de burger. Soms roep ik felle discussie op, soms meer instemming en die afwisseling is goed.

De titel van het jaarverslag luidt ‘Voorbij het conflict’. Een titel die op meerdere manieren kan worden uitgelegd. Hoe bedoelde u dit en heeft het kabinet rechtgedaan aan die dubbelzinnigheid?

Conflicten zijn een gegeven van alledag en het is voor de overheid belangrijk om verstandig met conflicten en belangentegenstel lingen om te gaan. De professionals die voor de overheid werken zijn vaak heel goed in staat om gespannen situaties in goede banen te leiden, zonder direct repressief te zijn. De cijfers laten zien dat de verhoudingen in onze samenleving – afgezien van enkele vervelende situaties – redelijk goed zijn. De overheid moet bijdragen tot het de-escaleren van gespannen situaties en slechts escaleren als dat zinvol is. Professionals moeten ook de ruimte krijgen om afwegingen te maken en niet zonder meer gedwongen worden om repressie toe te passen.

De kabinetsreactie laat zien dat mijn visie door het kabinet gedeeld wordt en daar ben ik gelukkig mee. Wat mij wel zorgen baart is dat het politieke debat zelf verruwt en dat daardoor een slecht voorbeeld wordt gegeven. De kortste lontjes vinden we tegenwoordig in Den Haag!

Het kabinet zegt dat al wordt geïnvesteerd in sociale samenhang en dat de Tweede Kamer is geïnformeerd over concrete acties die de negatieve kanten van polarisatie aanpakken. Bent u onder de indruk van deze initiatieven?

Primair vraag ik aan het kabinet en aan de Tweede Kamer om zelf ook voor de spiegel te gaan staan en de vraag te stellen of al die repressieretoriek nu wel zinvol is. Daarnaast is het goed als de overheid verstandig omgaat met polarisatie in de samenleving. Onderzoek van de Politieacademie wijst uit dat dankzij het verstandig optreden in wijken waar spanningen voorkomen escalatie voorkomen kan worden.

Bij tal van overheidsorganen, zoals de SVB, de Belastingdienst, het UWV en vele gemeenten wordt niet alleen gekeken naar de wet en de juiste toepassing van de Algemene wet bestuursrecht, maar ook hoe verstandig om te gaan met klachten en bezwaren. Bij het pionierproject van BZK is in samenwerking met vele overheden onderzocht hoe met mediationvaardigheden de contacten met de burger verbeterd kunnen worden. Dat heeft geleid tot het boek ‘Prettig contact met de overheid’: een aanrader!

Mediation is in uw jaarverslag een centraal thema. Het komt nu ook zeer duidelijk terug in de kabinetsreactie. Wint de aanhouder hier?

De aanhouder wint, maar vergeet niet dat bewezen is dat mediation een heel effectieve manier van geschiloplossing is. Ik zie mediation ook in de rechtspraak en de advocatuur steeds meer terrein winnen.

Wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?

Karl Popper. Enerzijds vanwege zijn uitgangspunt: het gaat niet om verificatie, maar om falsificatie. Anderzijds vanwege zijn boek ‘The Open Society and Its Enemies‘. Bij ieder incident denk ik daaraan. In onze open samenleving kunnen zich gemakkelijk incidenten voordoen en die incidenten horen bij onze manier van leven.

Welk wetsartikel vindt u het mooist?

Het recht op een eerlijk proces, artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van Mens en later de jurisprudentie van het Hof van Justitie over effectieve rechtsbescherming.

Welk wetsartikel het slechtst?

Artikel 8:69 Awb, omdat de daarin geregelde ‘omvang van het beroep’ zoveel onduidelijkheid in het bestuursrecht heeft opgeleverd over de toegang tot de rechter.

Wat is het hoogtepunt uit uw juridische carrière?

Mijn promotie op het onderwerp ‘De toegang tot de rechter’ in 1987 bij Hirsch Ballin. Bij de komende Grondwetsherziening komt dat grondrecht hopelijk in de Grondwet.

Welke juridische website raadpleegt u vaak?

www.nationaleombudsman.nl

Welk boek las u het laatst?

De Zwarte Zwaan van > Nassim Taleb

Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?

Geert Wilders. Ik zou wel eens bij hem onder de huid willen kruipen en kijken wat er dan gebeurt.

Weet u een goede Mr. van de Week? Mail ons: office@mr-magazine.nl

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Scroll naar boven