Wapenwet woekerbeleid

De voornemens in de handhaving en het bestraffen van het verboden wapenbezit buitelen over elkaar heen, met als gevolg een wel heel ruim toepassingsbereik van de Wet Wapens en Munitie. Politie, openbaar ministerie, burgemeesters en zelfs rechters overtroeven elkaar en gaan daarin voorbij aan de nuances van de WWM en de richtlijnen.

Delen:

Foto: Depositphotos

De voornemens in de handhaving en het bestraffen van verboden wapenbezit buitelen over elkaar heen, met als gevolg een wel heel ruim toepassingsbereik van de Wet Wapens en Munitie.

De Wet Wapens en Munitie (WWM) lijkt een lastig te doorgronden wet door verwijzing naar besluiten en categorieën en de zogenoemde gelede normstelling. Wie de moeite neemt, leert dat de systematiek van de WWM een genuanceerde benadering van de problematiek van het steek- en vuurwapenbezit faciliteert. De angel zit zoals zo vaak niet in de wet zelf, maar in hoe de strafrechtspleging de wet hanteert. De bestraffing van het bezit van wapens is vergaand gepolitiseerd, wat weer op gespannen voet kan staan met nuance. Een ongekend ernstige gebeurtenis als de moord op Derk Wiersum of een al dan niet terecht gesignaleerde trend dat jongeren steeds vaker messen bij zich dragen, leidt zonder uitzondering tot de roep om zwaardere bestraffing op het bezit van vuurwapens of messen en striktere handhaving. Alsof zwaarder straffen tot een daling van de criminaliteitscijfers zou leiden, maar dat is een discussie die we kunnen blijven voeren. Striktere handhaving kan het beeld vertroebelen, omdat het handhaven leidt tot hogere criminaliteitscijfers die maar lastig zijn te filteren op wat we eerst niet registreerden maar wat wel bestond.

Voor de bestraffing van de WWM zijn richtlijnen voor het OM en oriëntatiepunten voor de rechter beschikbaar, waar eveneens nuancering is doorgevoerd. Opmerkelijk in dat verband zijn de eigen oriëntatiepunten van de rechtbank Amsterdam inzake vuurwapens en explosieven, waarbij grofweg een verdubbeling geldt ten opzichte van de landelijke oriëntatiepunten. Dat dit rechtsongelijkheid in de hand werkt, wordt voor lief genomen met het credo ‘soms vragen lokale omstandigheden om lokale uitgangspunten’. Het gerechtshof Amsterdam acht zich stellig niet gebonden aan de nieuwe lokale oriëntatiepunten maar straft gelijk aan de rechtbank, waardoor je je afvraagt waarom die exercitie van de rechtbank nodig is geweest. De roep om harder op te treden tegen ‘jongeren met messen’ klinkt in de eerste plaats vanuit de burgemeesters die verwoed de eigen APV afstoffen om het rondlopen met messen die niet zouden zijn gecategoriseerd in de WWM te kunnen bestraffen. Dit leidt onvermijdelijk tot voorstellen tot meer preventief toezicht (fouilleren) en hogere boetes, en zelfs tot een oproep om ouders te bestraffen voor wat het kind doet. Niet zelden leidt een roep om zwaarder te straffen tot meer ingrijpende bevoegdheden in toezicht en opsporing met het gewraakte strafrechtelijke multiplier-effect en bijbehorende principiële bezwaren tot gevolg.

In deze storm van bestraffing en handhaving verwacht je dat de Hoge Raad de nuance bewaakt. Eind maart 2020 werd in een aantal arresten duidelijk dat de bestraffing voor vuurwapenbezit niet snel tegen een grens aanloopt. In een jeugdzaak waarin de verdachte op de kamer sliep bij haar vriend die wapens bezat en zij die had zien liggen (bewustzijn) en aan de kant had geschoven (beschikkingsmacht), werd de veroordeling in stand gelaten. Als je je min of meer bewust bent van de waarschijnlijke aanwezigheid van een vuurwapen, zelfs als je niet weet wat voor vuurwapen dat zou moeten zijn, word je veroordeeld. Sterker nog: als het gaat om een airsoftwapen van je vader en je samen met hem balletjes in de tuin hebt geschoten, kun je worden veroordeeld voor het voorhanden hebben van een vuurwapen. Misschien dat het leven buiten de grote steden niet alleen veiliger is ten aanzien van de kans om slachtoffer te worden, maar ook om niet als dader te worden veroordeeld.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven