Ruim tien jaar geleden stapte u over van de advocatuur naar de wetenschap. Beviel het advocatenbestaan niet, of was de universiteit gewoon interessanter?
“Gelukkig heb ik nooit een werkgever verlaten omdat het niet beviel, maar steeds omdat een nieuwe uitdaging lonkte. De advocatuur bood een geweldige leerschool en in het IE-recht is praktijkervaring eigenlijk onontbeerlijk. Maar in de wetenschap voel ik de vrijheid onderzoek te doen naar wat ik echt interessant en relevant vind, zonder daarin gestuurd of geremd te worden. En dat in een constructieve omgeving met inspirerende collega’s en studenten. Ik voel me er thuis.”
U studeerde af in het ondernemingsrecht. Hoe groot was de stap naar het intellectuele eigendomsrecht (IE)?
“Niet groot! In Leiden, waar ik heb gestudeerd, vormt IE een specialisatie binnen de master ondernemingsrecht. De algemene kennis die ik heb opgedaan van het (ondernemings)recht was nuttig in de praktijk en is dat nog steeds, omdat ik in mijn onderzoek bij voorkeur de verbinding zoek tussen IE en andere rechtsgebieden.
IE wordt wel beschouwd als een klein, op zichzelf staand rechtsgebied, een niche. Maar niets is minder waar. IE en knowhow behoren tot de immateriële activa van rechtspersonen, inbreuk is een species van de onrechtmatige daad en in geschillen draait het bijna altijd om de vraag waar de grens ligt met het mededingingsrecht. Het IE-recht is bovendien voor een groot deel Europees geharmoniseerd. De rechtsontwikkeling in het EU-recht verloopt gestaag, waaraan ontwikkelingen in het IE-recht in belangrijke mate bijdragen. Het IE-recht beïnvloedt zo het EU-recht, en daarmee het nationale privaatrecht. Die interactie en gelaagdheid leveren de meest interessante onderzoeksvragen op.”
Wat zijn de hot topics binnen uw vakgebied die we de komende jaren kunnen verwachten?
“Op dit moment maakt de EU een zogenaamde dubbele transitie door, naar een digitale en een duurzame economie. Het verband tussen digitalisering en IE is sterk, net als het verband tussen duurzaamheid en IE. De ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI bijvoorbeeld, waarvan de modellen gevoed worden met veelal beschermde teksten en ander materiaal, roepen belangrijke auteursrechtelijke vragen op. Op het gebied van duurzaamheid en circulariteit is bekend dat IE-rechten in de weg kunnen staan aan bepaalde vormen van hergebruik van gemerkte producten. Hoe verhouden de EU-doelstellingen van een hoog beschermingsniveau van IE én een volledig circulaire economie vóór 2050 zich tot elkaar? Grote vragen waarmee de wetenschap zich komende jaren zal bezighouden.”
U probeert intellectueel eigendom te verbinden aan duurzaamheid. Hoe moeten we dat zien?
“IE en duurzaamheid zijn al sterk verbonden, maar aan het verband wordt nog weinig aandacht besteed. Ik wil daar verandering in brengen. Heel concreet richt ik mij bijvoorbeeld tegen de standaard vernietiging op grote schaal van namaakproducten. Ik onderzoek hoe de IE-praktijk kan verduurzamen. Abstracter is de vraag of, en zo ja hoe, duurzame innovatie vanuit het IE-systeem gestimuleerd kan worden. In de Westerse wereld moeten we bovendien minder produceren en consumeren en meer gaan hergebruiken. In hoeverre vraagt dat om een andere benadering of zelfs herziening van het IE-systeem? Kortom, ik zal mij niet gaan vervelen in Nijmegen!”
Als ik het voor het zeggen had…
“Dan werd talent efficiënter benut. Rutger Bregman vroeg zich eerder dit jaar in De Correspondent af hoe het kan dat zoveel getalenteerde mensen, waaronder nadrukkelijk juristen, zich niet bezighouden met de prangende problemen die nú onze aandacht vereisen: klimaatcrisis, ongelijkheid, armoede. Vanzelfsprekend kan niet iedereen het roer omgooien, maar ik zou toch menen dat velen hun kennis en talent zouden kunnen aanwenden om in het werk, in de praktijk en op kantoor het verschil te maken.”
Wie of wat is uw bron van inspiratie?
“Inspirerend vind ik de nieuwe generatie klimaatjuristen, zoals Tim Bleeker, Laura Burgers en Jessica den Outer. En er zijn steeds meer wetenschappers die zich vanuit hun specialisme bezighouden met de vraag hoe het recht een instrument kan zijn om bij te dragen aan een duurzamere samenleving. Ook hun publicaties zijn een bron van inspiratie.”
Welk boek las u het laatst?
“Eén van mijn favoriete boeken is De Avonden van Gerard Reve, ik herlees dat regelmatig. Het schetst een somber beeld van het uitzichtloze bestaan van naoorlogse studenten, maar het is met zoveel humor in bijna elke zin geschreven. Het boek dat ik het laatst las is het studieboek Intellectuele Eigendom, dat wordt voorgeschreven aan de Nijmeegse Bachelor studenten Rechtsgeleerdheid. Klinkt misschien als droge stof, maar wie het werk van professor Quaedvlieg kent weet dat het de nodige ‘tongue in cheek’ grapjes bevat.”
Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
“Een lange reis door Noord-Europa met mijn gezin. Het lijkt mij een uitgelezen kans om in de natuur met mijn favoriete mensen de tijd even stop te zetten.”
Met welke beroemdheid zou u in een gevangeniscel willen zitten?
“Suggestie aan de redactie deze vraag eindelijk eens te schrappen! Zelden leert een antwoord op deze vraag iets over de Mr. van de Week in kwestie. Vraag liever naar mijn grootste angsten en onzekerheden, of waar ik over droom. Dat ga ik nu niet zeggen natuurlijk.”
