Wat gaat deze wet regelen?
“De wet wil het bestuursrecht en het bestuursprocesrecht burgervriendelijker en de verhouding tussen burger en bestuur evenwichtiger maken, als onderdeel van een poging om een nieuw toeslagenschandaal te voorkomen.”
Maar dat alles had de wetgever veel eenvoudiger kunnen verwoorden, stelt u. Kunt u een voorbeeld geven? En waartoe leiden die complexe teksten?
“Op LinkedIn noemde ik al het voorbeeld van de bezwaar- en beroepstermijnen. Het voorstel voorziet in een fijnmazige regeling waarbij de termijn in specifieke gevallen wordt gesteld op dertien weken, in plaats van zes weken. Technisch knap, maar conflictopwekkend vanwege de complexiteit. Je kunt ook volstaan met het vervangen van een verplichting (‘wordt’) door een bevoegdheid (‘kan worden’).
Een ander voorbeeld is de burgerlus. Het voorstel spreekt in een nieuw art. 8:51e Awb van een ‘stelling’. We kennen al gronden (art. 8:69 lid 1 Awb) en argumenten ter onderbouwing van een reeds aangevoerde beroepsgrond (en overigens ben ik van mening dat de Afdeling bestuursrechtspraak moet stoppen met de grondenfuik). En nu krijgen we ook nog stellingen. Wat is dat, een stelling? Ik stel voor om de eerste volzin van art. 8:51a Awb te herformuleren: ‘De bestuursrechter kan een partij in de gelegenheid stellen een verzuim te herstellen of te laten herstellen’. Het begrip ‘verzuim’ is echt concreter dan ‘stelling’. En het scheelt weer drie artikelleden.”
U roept op: stop met het verder compliceren van het bestuursprocesrecht! Is het dan zo erg? En hoe kan het eenvoudiger?
“Ja, het verder compliceren van bestuursprocesrecht is heel erg. Daardoor krijgen burgers minder eerlijke kansen om de rechtmatigheid van besluiten die voor hen ongunstig uitpakken, op een zinvolle manier ter discussie te stellen. Dat heeft weer tot gevolg dat de bestuursrechter minder goed kan functioneren als tegenmacht van het openbaar bestuur, wat uiteindelijk leidt tot nog meer wantrouwen jegens zowel het bestuur als de rechter. De oplossing: Keep it Short and Simple.”
U schreef deze week op LinkedIn ook een bijdrage over het plotselinge overlijden van staatsraad en hoogleraar bestuursrecht Ben Schueler. Wat raakte u zo?
“In eerste instantie: de onverschillige ruwheid en rauwheid van het lot. Een sportieve en ogenschijnlijk kerngezonde man die in alles levenslust en vriendelijkheid uitstraalt, wordt in één massieve klap geveld door een minuscuul zwak bloedvat. Bam, dood. Dat voelt heel onrechtvaardig, en is hierdoor eigenlijk niet te verteren.
In tweede instantie: nu het mij nadrukkelijk wordt gevraagd, besef ik dat een oude wond is opengereten. Het overlijden van mijn moeder – sterk, stoer, sportief, in de kracht van haar leven – lijkt nogal veel op dat van Ben. Zij was 33, ik 3. Sommige dingen wennen nooit.”
Als u het voor het zeggen had…
“… zou ik bestuurders, ambtenaren, rechters, advocaten – en alle medische hulpverleners – trainingen laten volgen, om vooral eerst oprecht te luisteren en daarvoor de tijd te nemen, zonder direct te grijpen naar protocollen. Ik zou protocollen trouwens zoveel mogelijk de prullenbak in mikken, om de nieuwsgierigheid en empathie van professionals te prikkelen.”
Wie of wat is uw bron van inspiratie?
“Mensen die onbaatzuchtig en onverstoorbaar en tegen de stroom inroeien, als dat nodig is om idealen en dromen te verwezenlijken. De meeste bewondering heb ik voor mensen die groot zijn in het kleine gebaar. Ik moet ineens aan Teun Toebes denken. Wat een held!”
Welk boek las u het laatst?
“Roxane van Iperen, Eigen welzijn eerst. Over de ‘fear of falling’ van de sociaaleconomische middenklasse, de afbraak van de verzorgingsstaat en nog veel meer. Tijdens het lezen realiseerde ik mij hoe neoliberaal het moderne bestuursrecht eigenlijk is geworden: elke partij is verantwoordelijk voor haar eigen bewijsgaring, ongeacht de reële mogelijkheden en het ‘doenvermogen’ van deze partij.”
Wat staat er bovenaan op uw bucketlist?
“Een parachutesprong boven Texel.”
Met welke beroemdheid zou u 24 uur willen doorbrengen in een gevangeniscel?
“Herman Finkers. Hij vertelt over de schoonheid van Gregoriaanse muziek, ik over de betovering tijdens nachtelijke wandelingen door de natuur. Daarna luisteren wij samen naar de volledige Kanon Pokajanen van Arvo Pärt. Een gevangeniscel zou wel eens een heel speciale dimensie aan dat muziekstuk kunnen geven.”
Benieuwd naar de studententijd van Rens Koenraad? Kijk dan hier.
