Gefeliciteerd! De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een vrouwelijke juridische topper. Hoe is het om als eerste OM’er deze prijs te hebben gewonnen?
“Dank je wel. Ik ervaar het als een enorme waardering voor een enerverende anderhalf jaar. Ik ben trots op deze erkenning en trots op het Openbaar Ministerie. Het werk en dan met name de omstandigheden waaronder onze collega’s dagelijks werken zijn de afgelopen jaren enorm veranderd. Ik zie deze benoeming dan ook als waardering voor al deze inspanningen en de bereikte resultaten.”
U viel de jury op vanwege uw maatschappelijke invloed en bijzondere visie. De jury roemde onder meer het feit dat u direct na de aanslag op Peter R. de Vries de aanpak van internationale criminelen en hun machtsstructuren intensiveerde. Wat drijft u in uw werk?
“Als zogenoemde ‘buitenstaander’, ben ik bijna vijftien jaar geleden overgestapt van een consultancybureau naar het Openbaar Ministerie. Het strafrecht is een subject- en delictgericht stelsel, dat is verklaarbaar vanuit de oorsprong, maar de maatschappij en de criminele verschijningsvormen zijn de afgelopen jaren enorm veranderd. Technologische ontwikkelingen maken het onder meer mogelijk waar ook ter wereld versleuteld te communiceren met je criminele netwerk, je geld te parkeren waar dat het meest verhuld is en we zien meer corruptie. Dat vraagt van ons ook een andere kijk op de aanpak op de internationale georganiseerde criminaliteit. Vanuit mijn achtergrond kijk ik op een andere manier hiernaar, op een meer bedrijfsmatige manier.”
Na een aantal jaar bij Deloitte, waar u zich bezighield met fiscale en juridische herstructurering, belandde u bij het OM, waar u zich al snel richtte op ondermijning en het afpakken van crimineel vermogen. Vanwaar deze overstap?
“Op een avond, ik zat in het director-traject bij Deloitte, zei mijn vader tegen mij: ‘Jan, wordt het niet eens tijd voor een maatschappelijk verantwoorde carrière?’ Tijdens mij studie en stage bij de politie heb ik mij gericht op de bestrijding van witwassen, maar op het moment van mijn afstuderen in 1994 stond dit in kinderschoenen en ik besloot eerst het bedrijfsleven in te gaan. De opmerking van mijn vader triggerde mij en toen was het een gelopen race. Ik ben een bèta, een uitzondering in een rechtenwereld met veel alfa’s. Ook binnen het OM liggen de collega’s die warmlopen voor de Aanpak Crimineel Geld niet voor het oprapen. Toch is het een erg belangrijk onderdeel van de totale bestrijding.”
U was betrokken bij de oprichting van wOMen, het vrouwennetwerk van het Openbaar Ministerie. Hoe staat het met de positie van vrouwen bij het OM?
“Het OM heeft een brede instroom aan talentvolle vrouwen. Een van de redenen waarom we wOMen hebben opgericht is om dit potentieel tot uitdrukking te kunnen brengen. Door hen via dit netwerk ook te laten netwerken met andere vrouwennetwerken. Daarnaast zijn wij ook benieuwd naar de uitkomsten van het onderzoek naar salarisverschillen tussen mannen en vrouwen in de rechterlijke macht.”
Als u zelf een jurist mocht nomineren als Legal Woman of the Year, wie zou dat dan zijn?
“Helaas is ze overleden, maar ik kan het niet laten om haar te noemen: Ruth Bader Ginsburg. Een quote van haar die mij enorm inspireert is: ‘Fight for the things that you care about, but do it in a way that will lead others to join you’. Ik probeer dat dagelijks toe te passen. Verandering breng je in gezamenlijkheid.”
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
“Ik weet niet of je het zo mag noemen en mijn bijdrage is beperkt, maar ik ben trots op de professionaliteit van de collega’s die belast waren met het onderzoek en de vervolging van het neerhalen van de MH-17.”
Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
“Mijn vader, Magchiel Dierckx, hoofdcommissaris van politie overdag, kunstenaar in de nachtelijke uren. Ik kon uren met hem sparren over het recht. Tot mijn grote verdriet is hij een jaar nadat ik de overstap van het bedrijfsleven naar het OM heb gemaakt gestorven. Ik zou dolgraag hem eens spreken over mijn huidige vak.”
Welk boek las u het laatst?
“Ik ben niet echt een lezer, maar recentelijk heb ik Het verdwenen woud van auteur Matthew X. Dyer gelezen. Een young adult fantasy-roman van Hollandse bodem. Ik ken de schrijver en ben enorm trots op hem.”
Stel: u belandde in een gevangeniscel. Met welke beroemdheid zou u die willen delen?
“Sanna Marin, de Finse premier. Waarom lijkt mij evident: ik hou van dansen. ;-)”
Als u het voor het zeggen had, dan…?
“Zou ik willen dat een vrouw voorzitter van het College van procureurs-generaal van het Openbaar Ministerie wordt.”
Benieuwd naar de studententijd van Janneke de Smet? Lees het interview hier.
