Na het arrest van het Europese Hof van 14 januari 2021 spraken media over uw ‘Europese overwinning’. Wat houdt deze overwinning in?
Het Hof oordeelde in het Varkens in Nood-arrest dat het niet indienen van een zienswijze niet aan de toegang tot de bestuursrechter in de weg mag staan van een belanghebbende als het Verdrag van Aarhus van toepassing is. De Raad van State, rechtbanken, de Eerste en Tweede Kamer hebben dit verdrag niet goed bestudeerd. De Algemene wet bestuursrecht is faliekant in strijd met dit verdrag. De hele keten heeft gefaald. Ik ben maar een eenvoudige hbo-jurist milieukunde die in dertig jaar meer dan duizend rechtszaken voerde en uiteindelijk de constructiefout ontdekte. De rechtzoekende burger is veel onrecht aangedaan.
Collega-juristen noemen het arrest een ‘bommetje onder het bestuursprocesrecht’. Hoe ziet u dat?
Ja, daar ben ik het wel mee eens. De rechtspraak is ongeloofwaardig en onbetrouwbaar gebleken. Door het arrest moet de wet op de schop. Bedrijfsblindheid heeft de hele keten getroffen, behalve mij en de Limburgse rechter.
U noemt het arrest ook een klap in het gezicht van veel Nederlanders die in de afgelopen vijftien jaar niet serieus zijn genomen bij de behandeling van hun zaak. Legt u dit eens uit.
Een klagende burger mocht steekhoudende argumenten bij de rechter niet aanvoeren omdat hij niet aan de relativiteitseis van 8:69a Awb voldeed, of geen zienswijzen had ingediend, artikel 6:13 Awb. Heel veel rechtszaken zijn om die reden ten onrechte gestrand. Goedwillende burgers hebben zich jarenlang de blaren op de tong gepraat tegenover luisterende rechters, die naar mijn mening bij aanvang van de zitting hun oordeel al klaar hadden.
Het Amsterdamse advocatenkantoor Stibbe schrijft op zijn site dat de Nederlandse wetgever zo snel mogelijk in actie moet komen. Vindt u dat ook?
Ja, het moet fundamenteel anders. Een rechtshulpzoekend bedrijf of burger is een leek. De rechtshulp en Rechtspraak hebben hen de afgelopen vijftien jaar niet de juiste hulp geboden. De wet deugde immers niet. De advocatuur had daar veel zwaarder geschut tegen moeten inzetten. Iedereen hobbelt maar achter de Raad van State aan. Totdat ik de Raad van State en de wetten ben gaan wantrouwen. Ontstaan uit een uitspraak ECLI:NL:RVS:2003:154 van ex-minister prof. mr. E.M.H. Hirsch Ballin, die als voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak mijn schorsingsverzoek afwees. Op gronden die later succesvol bleken in de bodemprocedure ECLI:NL:RVS:2004:AO9699.
Als u het voor het zeggen had, dan …
zou ik de Afdeling bestuursrechtspraak onderbrengen bij de Hoge Raad in een nieuw te vormen bestuursrechtkamer, en burgers wettelijke herstelmogelijkheden bieden bij hun procesfouten. Dus een soort artikel 6:22 Awb en een bestuurlijke lus, maar dan voor burgers. Alsmede een fors hogere proceskostenvergoeding.
Welk boek las u het laatst?
Dat was ‘Gemeente in de genen’ van Wim Voermans en Geerten Waling. Prachtig boek. “De bestuurlijke wereld is een in zichzelf gekeerde systeemwereld die alleen het eigen gelijk schijnt te willen terughoren.” Spiegel het arrest maar aan de ENCI uitspraak (ENCL:NL:RVS:2015:3703) en huppetee, daar heb je het weer: “. . . alleen het eigen gelijk schijnt te willen terughoren”. De Raad van State heeft toen de deur voor prejudiciële vragen voorgoed dichtgeslagen. Dat had de Raad nooit mogen doen.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
De sluiting van een actieve vuilstortlocatie, en een bestuurlijke handhavingszaak tegen een lawaaierige schrootinzamelaar. Drie bestuursrechters lieten mij alle hoeken van de kamer zien. Cliënt zag het onrecht ten voeten uit en kreeg een minuut na die zitting een hartaanval. Ik reanimeerde hem direct. Zonder enige gevolgschade leeft die man nu verder. Die meervoudige kamer verklaarde mijn beroepschrift ongegrond. Het hoger beroep (ECLI:NL:RVS:2017:1262) is later gegrond verklaard. De schroothandelaar heb ik uiteindelijk weg-geprocedeerd.
Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Ik heb een intens grote hekel aan onrecht. En mijn hondjes, die selecteer ik op agressiviteit. Niemand wil ze hebben, ik haal ze uit het asiel. Ik kijk het van ze af.
Wat is niet over u bekend, dat wel interessant is om hier te vermelden?
Ik ben recent zelf projectontwikkelaar geworden, en probeer betaalbare huizen voor studenten en starters te bouwen in het buitengebied. Door woningnood gaat een jonge generatie verloren. Daar wil ik wat aan doen. En ik vlieg regelmatig in een Cessna 172.
Benieuwd naar de studententijd van Marcel Middelkamp? Klik hier.
